Hulp bij vroegtijdige signalering financiële problemen

Het is van belang vinger aan de pols te houden als het gaat om de levensvatbaarheid van een onderneming én oplopende schulden. Voor ondernemingen zijn er de bekende financiële instrumenten zoals de verschillende ratio’s, maar ook is er steeds meer aandacht vanuit organisaties en gemeentes voor ondernemers, zelfstandigen en particulieren.

Ondernemers, of ze nu groot of klein zijn, lopen andere financiële risico’s dan particulieren, maar voor beide groepen geldt dat betalingsachterstanden (tools) snel kunnen uitlopen tot schulden. Uiteraard zullen ondernemers kijken naar de zogenoemde ratio’s (infographic), zoals de liquiditeit, solvabiliteit en de rentabiliteit. De liquiditeit geeft aan of er voldoende kasgeld is om kortlopende schulden te betalen, solvabiliteit kijkt in hoeverre de onderneming afhankelijk is van langlopende schulden bij bijvoorbeeld banken en rentabiliteit geeft inzicht in het rendement dat is behaald ten opzichte van het geïnvesteerde geld.

Check je financiële situatie gratis online

Zodra er langer gedaan wordt over het betalen van facturen drukt dat op de liquiditeit van een onderneming. Dit brengt het risico met zich mee dat de onderneming zelf de schulden niet meer kan betalen met als uitrste conqequentie faillisement. Maar ook voor particulieren is het maar niet (kunnen) betalen van rekeningen risicovol: het overzicht gaat ontbreken en het ene gat wordt met het andere gedicht. Er is inmiddels veel aandacht voor betalingsproblematiek en er zijn diverse organisaties die er aan werken om te voorkomen dat betalingsproblemen schuldzorgen worden. Zo is er een online test te vinden op Geldfit.nl, een samenwerking met ondernemersorganisaties, banken en verzekeraars. Via de gratis test is niet alleen te checken hoe het er financieel voor staat voor een onderneming of voor jongeren, ook is er bewegwijzering naar hulp van de overheid en lokale gemeenten.

Gegevens over betalingsachterstanden uitwisselen

Naast ondernemers, of ze nu groot, klein of zelfstandig zijn, heeft naar schatting zo'n 9% (nov 2024) van de Nederlandse huishoudens last van schulden. Via de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening kunnen gemeenten gegevens over betalingsachterstanden uitwisselen met woningcorporaties, energie- en drinkwaterbedrijven en de zorgverzekering. Zij kunnen daardoor beter signaleren of iemand schulden opbouwt. Gemeenten kunnen zo sneller in actie komen en schuldhulpverlening aanbieden nog voordat mensen zelf aan de bel trekken.

Pauzeknop voor een incassopauze binnen alle gemeenten in Nederland

Daarnaast is in 2022 het project Landelijke Pauzeknop geïntroduceerd om een landelijk dekkend systeem te organiseren waarmee mensen met schulden snel rust krijgen zodat ze effectief geholpen kunnen worden. Dit project is inmiddels gefaseerd: de eerste fase richt zich op de periode waarbij de hulpvrager nog niet is toegelaten tot schuldhulpverlening, terwijl de tweede fase zich richt op schuldenrust (pauze) na toelating tot de schuldhulpverlening. Beide fasen vragen een andere aanpak. Ongeveer zestig gemeenten werken al volgens de aanpak van de tweede fase. Per augustus 2025 is de Nederlandse vereniging voor volkskrediet (NVVK) gestart met de brede implementatie van de incassopauze binnen alle gemeenten in Nederland. In de Basisdienstverlening is vastgelegd dat gemeenten de Kennisgeving in het kader van de pauzeknop inzetten om schuldenrust te creëren.