Hogere productiviteit in strijd tegen personeelstekort

Hoewel de spanning op de arbeidsmarkt iets is afgenomen, heeft het gros van de werkgevers nog te maken met een personeelstekort. In de strijd hiertegen worden werkgevers creatiever, onder meer door in te zetten op een hogere arbeidsproductiviteit.

Uit de Conjunctuurenquête Nederland van april 2025 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ruim 72% van het grootbedrijf (250 of meer medewerkers), 67% van het middenbedrijf (50 tot 250 medewerkers) en 61% van het kleinbedrijf (5 tot 50 medewerkers) te maken heeft met een personeelstekort. Om daarmee om te gaan, zetten werkgevers vooral in op het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden, meer automatisering en/of het aanpassen van het werk aan de beschikbare arbeidscapaciteit. Bijna 10% van de werkgevers haalt meer arbeidskrachten uit het buitenland.

Verbeteren van arbeidsproductiviteit

Werkgevers richten zich vaker op het verbeteren van de arbeidsproductiviteit. Op de vraag wat de belangrijkste maatregelen zijn die ze nemen om de productiviteit te verhogen, antwoordde 38,2% van de werkgevers: investeringen in technologie en automatisering. Implementatie van efficiëntere werkprocessen (37%) en optimalisatie van de werkomgeving en faciliteiten (22,2%) vervolmaakten de top 3.

Werkdruk leidt tot uitval en verloop

Volgens een ander onderzoek, van werkgeversvereniging AWVN, heeft 80% van de Nederlandse werkgevers nog last van de arbeidsmarktkrapte, vooral in de techniek, productie en ICT. Wel lijkt het personeelsverloop af te nemen, onder meer door de economische onzekerheid. Kiezen werknemers er toch voor om te vertrekken, dan komt dat vaak door gunstigere arbeidsvoorwaarden, doorgroeimogelijkheden en/of meer flexibiliteit in roosters of werktijden bij andere organisaties.
Ook 80% van de werkgevers meldt een hogere werkdruk als gevolg van het personeelstekort. Een aanhoudende hoge werkdruk kan leiden tot uitval en verloop, wat de werkdruk nog verder verhoogt. Om deze vicieuze cirkel te doorbreken, is het zaak werkdruk tijdig aan te pakken (artikel).

Creatievere aanpak van personeelstekort

Verder blijkt uit het onderzoek van AWVN dat werkgevers nog altijd vooral financieel om personeel concurreren, maar wel minder dan voorheen. Een creatievere aanpak van het personeelstekort wint terrein. Werkgevers betalen werknemers bijvoorbeeld een aanbrengbonus als ze een nieuwe werknemer aandragen (de meestgebruikte externe stimulans bij ‘referral recruitment’ (artikel)). Daarnaast ziet AWVN, net als het CBS, dat veel werkgevers inzetten op het anders (efficiënter) inrichten van werkprocessen, om zo de arbeidsproductiviteit te verhogen. Tot slot doen steeds meer werkgevers een beroep op deeltijders om meer uren te werken, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (artikel) en AOW-gerechtigden.

Meer uren werken door deeltijders

In de strijd tegen het personeelstekort raadt AWVN werkgevers de volgende drie maatregelen aan: gebruik technologische innovaties om het werk doelmatiger te maken en betrek daar de werknemers bij, neem functies onder de loep en haal niet-essentiële taken weg (ook wel ‘job carving’ genoemd), en bespreek wat deeltijders nodig hebben om meer uren te werken (tool).
De overheid zou op haar beurt meer werken meer lonend moeten maken en meer moeten investeren in een leven lang ontwikkelen (artikel).