Evaluatie van de werkkostenregeling (WKR) gepubliceerd

De werkkostenregeling is doeltreffend en deels doelmatig. Dat is de korte samenvatting van de langverwachte evaluatie van de WKR (2019 – 2024). Veel onderdelen van de WKR helpen om het doel te bereiken, maar door de complexiteit is de regeling niet volledig doelmatig. Er kunnen zaken beter!

Onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek heeft in opdracht van het ministerie van Financiën een evaluatie van de werkkostenregeling uitgevoerd. Het eindrapport stuurde demissionair staatssecretaris Van Oostenbruggen van Financiën naar de Tweede Kamer. Gezien de demissionaire status van dit kabinet laat hij het aan een volgend kabinet om te beslissen tot welke aanpassingen dit (eventueel) leidt.

Aanbevelingen aan de regering

Het evaluatierapport (pdf) is 135 pagina’s dik en geeft onder meer beleidsaanbevelingen, zoals:

• Schaf de eerste schijf van de vrije ruimte af. Deze is ondoelmatig omdat het voordeel ook terechtkomt bij organisaties die niet tot het midden- en kleinbedrijf (mkb) horen.
• Schaf de vrijstelling voor korting op branche-eigen producten af en ook de diensttijdvrijstelling bij het bereiken van een jubileum van 25 en 40 jaar.
• Overweeg een gerichte vrijstelling voor beroepskosten (zoals een verzekering voor bestuurdersaansprakelijkheid) en definieer deze duidelijk.
• Pas inflatie-indexatie toe op de doelmatigheidsgrens van € 2.400 in het gebruikelijkheidscriterium.
• Sta samenloop van de reiskostenvergoeding en thuiswerkvergoeding toe (en verhoog deze naar € 2,45).
• Geef betere informatie over de werking van de WKR (verhogen bekendheid) en het aanwijzen als eindheffingsbestanddeel. 

WKR is effectief en deels efficiënt

Het onderzoeksbureau concludeert in het rapport dat de WKR een effectief systeem is. Door de WKR kunnen werkgevers bepaalde vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen aan werknemers geven zonder daar loonheffingen over te betalen. Dat sluit goed aan bij het doel van de regeling. Zonder de WKR zouden deze vergoedingen niet vrijgesteld zijn van loonheffingen, tenzij er een ander systeem voor in de plaats zou komen, bijvoorbeeld door het loonbegrip aan te passen.
De WKR is als systeem maar deels efficiënt. Het belangrijkste aandachtspunt hierbij is dat de regeling ingewikkeld is en daardoor zorgt voor veel administratieve lasten, zowel voor werkgevers als voor de Belastingdienst. Deze administratieve lasten worden vaak als zwaar ervaren.

Vrije ruimte is deels effectief en deels efficiënt

Ook de vrije ruimte (infographic) is onderzocht. Deze is maar deels effectief. Door de twee verschillende tarieven in de vrije ruimte krijgen bijvoorbeeld vooral kleine organisaties in het mkb extra steun. Voor kleine ondernemingen met weinig werknemers betekent de hogere vrije ruimte een flink bedrag per werknemer. Maar bij mkb-bedrijven met meer werknemers valt dat voordeel per persoon veel lager uit. Dit maakt de vrije ruimte voor deze doelstelling deels doeltreffend.
De vrije ruimte is maar deels efficiënt in het verminderen van administratieve lasten en in het bijdragen aan het overkoepelende doel van de WKR. Zo is het hoge percentage in de eerste schijf niet doelmatig in de ondersteuning van het mkb, omdat het voordeel bij alle bedrijven terechtkomt.