Bv biedt geen bescherming tegen schijnzelfstandigheid

Steeds meer startende zelfstandigen kiezen voor een bv in plaats van een eenmanszaak, in de veronderstelling dat deze rechtsvorm hen enigszins beschermt tegen handhaving op schijnzelfstandigheid. De Kamer van Koophandel (KvK) waarschuwt echter dat deze rechtsvorm voor de Belastingdienst zeker geen vrijbrief is tegen schijnzelfstandigheid.

Sinds januari handhaaft de Belastingdienst actief op het verkapt inhuren van zelfstandigen, met name zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Als een opdrachtgever werk laat uitvoeren dat eigenlijk in loondienst had moeten plaatsvinden, kan dat financiële gevolgen hebben voor de opdrachtgever. Voor dit jaar zijn er nog geen boetes aangekondigd, maar naheffingen liggen wél op de loer. 

Meer bv’s, minder eenmanszaken

De verschuiving naar de bv bilijkt duidelijk uit de cijfers. In het tweede kwartaal van dit jaar daalde het aantal nieuwe eenmanszaken met 16% ten opzichte van dezelfde periode in 2024. Tegelijkertijd steeg het aantal nieuwe bv’s met 21%. Volgens de KvK kiezen veel starters voor een bv omdat zij denken dat dit hen buiten het risico van schijnzelfstandigheid (artikel) plaatst. Die gedachte is onjuist: de beoordelingscriteria voor schijnzelfstandigheid zijn voor zowel eenmanszaken als bv’s gelijk. Centraal in de beoordeling staat de vraag of er sprake is van een gezagsverhouding tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer. Die gezagsverhouding – en dus niet de rechtsvorm – bepaalt of de Belastingdienst een situatie als schijnzelfstandigheid aanmerkt. Ondernemers die werken via een bv, moeten er dus ook voor zorgen dat de werksituatie voldoende zelfstandig is ingericht.

De ondernemer geeft de doorslag

Bij het inschrijfproces kijkt de KvK mee welke rechtsvorm het beste past bij de situatie van de ondernemer. Daarbij kan een adviseur ook wijzen op de risico’s van een bv als ‘beschermingsconstructie’. Toch ligt de uiteindelijke keuze bij de ondernemer zelf. De KvK kan een inschrijving niet weigeren op basis van de gekozen rechtsvorm.

Aanspraak op de arbeidsvoorwaarden

Naheffingen van de Belastingdienst vormen momenteel overigens niet het enige gevaar voor een inhuurder. Werkgevers worden namelijk steeds vaker geconfronteerd met juridische procedures waarin zzp’ers met succes aanspraak maken op arbeidsvoorwaarden, waarbij de kosten voor de werkgever kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s.