Niet-bezwaarmakers box 3 direct door naar Hoge Raad

Belastingplichtigen die achter het net dreigen te vissen bij de compensatieregeling voor box 3 van de inkomstenbelasting, stappen naar de Hoge Raad. Via de hoogste rechter van het land willen zij alsnog rechtsherstel afdwingen, nadat twee rechtbanken dit eerder hebben afgewezen. Door de zaak direct aan de Hoge Raad voor te leggen, slaan de gedupeerden het gerechtshof dus over.

Het gaat hier om belastingplichtigen die eerder geen bezwaar hebben gemaakt tegen hun aanslag voor box 3 over de jaren 2017 tot en met 2020. De Hoge Raad heeft eind 2021 de systematiek voor de heffing op spaargeld en beleggingen naar de prullenbak verwezen én geoordeeld dat gedupeerde belastingplichtigen ook rechtsherstel en compensatie moeten krijgen. Dat hele hersteltraject loopt nog steeds, met als nieuwste hoofdstuk een tegenbewijsregeling voor belastingplichtigen die onvoldoende herstel hebben gekregen.

Zonder bezwaar geen rechtsherstel

Het rechtsherstel geldt echter tot nu toe alleen voor belastingplichtigen die eerder bezwaar hebben gemaakt tegen hun aanslag. Honderdduizenden belastingplichtigen hebben dit over de jaren 2017-2020 echter niet gedaan, waardoor hun aanslag inmiddels onherroepelijk vaststaat. De Hoge Raad heeft eerder al eens geoordeeld dat zij juridisch gezien ook niet gecompenseerd hoeven te worden. Toch denken verschillende organisaties, waaronder de belangenverenigingen van belastingadviseurs en de Consumentenbond, dat de Hoge Raad nog tot een ander oordeel zal komen. Daarvoor is er een zogeheten 'massaal bezwaar plus'-procedure gestart. Er worden vier proefprocedures gevoerd bij vier verschillende rechtbanken. Daarvan zijn inmiddels twee uitspraken bekend, en zowel de Haagse rechtbank als de rechtbank in Breda hebben het verzoek tot rechtsherstel afgewezen. In het oordeel werd onder meer gewezen op de regel dat een ambtshalve vermindering van een al vaststaande aanslag niet mogelijk is op basis van 'nieuwe jurisprudentie'. En het arrest van de Hoge Raad uit 2021 valt in die categorie.

Uitspraak niet meer dit jaar verwacht

De belangenverenigingen leggen zich niet neer bij deze uitspraken van de rechtbanken, en leggen de zaken via een zogeheten sprongcassatie (infographic) nu meteen voor aan de Hoge Raad. De organisaties laten weten dat zij momenteel werken aan een cassatieberoepschrift en dat de inzet nog altijd is om alle niet-bezwaarmakers toegang te geven tot rechtsherstel. Ook het ministerie van Financiën heeft ingestemd met deze stap naar de Hoge Raad, waarbij de zaak dus niet voor het gerechtshof komt. Dat scheelt op zich proceduretijd, maar de belangenorganisaties verwachten het oordeel van de Hoge Raad desondanks niet meer dit jaar.