Voorschot WIA-uitkering op termijn ten laste van Aof?

Onlangs is het concept van het voorstel voor de ‘Wet wijziging toets op re-integratie-inspanningen en WIA-voorschotregeling’ gepubliceerd. Eén van de maatregelen in dit voorstel gaat over de terugvordering van WIA-voorschotten en de betaling van deze voorschotten uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof).

Vanwege de lange wachttijden bij de claimbeoordelingen voor de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) door UWV ontvangen mensen een voorschot op hun WIA-uitkering. Momenteel mag UWV terugvorderingen kwijtschelden als later blijkt dat mensen het voorschot (deels) moeten terugbetalen, maar dit is tegen het geldende beleid. Daarom wil het demissionaire kabinet een wettelijke grondslag creëren voor het huidige terugvorderbeleid, met een beoogde ingangsdatum van 1 januari 2027.

Risico komt bij UWV te liggen

Maar wat regelt het conceptwetsvoorstel nu precies? Het wetsvoorstel bevat regels voor de toets op het re-integratieverslag (RIV-toets) en de kwijtschelding van WIA-voorschotten. Op het gebied van de WIA-voorschotten is de kern dat lopende en kwijtgescholden voorschotten ten laste gaan komen van het Arbeidsongeschiktheidsfonds, waaraan alle werkgevers bijdragen.
Momenteel worden deze voorschotten als tijdelijke oplossing betaald uit een ander fonds van de sociale verzekeringen, namelijk vanuit de Werkhervattingskas (Whk), waaraan alleen publiek verzekerde werkgevers bijdragen. Dit vindt het kabinet op termijn niet wenselijk.
De wijziging in financiering van de voorschotten zorgt dat werkgevers die eigenrisicodrager zijn, niet langer het risico dragen van de voorschotbetaling aan een (ex-)werknemer. Voorschotten worden niet langer aan hen toegerekend en op hen verhaald. Dit risico valt weg voor alle werkgevers – zowel publiek verzekerde werkgevers als eigenrisicodragers – en komt straks bij UWV te liggen.

Verrekening voorschot met uitkering

Als UWV eenmaal heeft bepaald of er recht bestaat op een uitkering (of niet), ontstaat dit recht met terugwerkende kracht. De financiering van een voorschot uit het Aof kan dan alsnog ten laste komen van het juiste fonds. UWV kan dan namelijk het WIA-voorschot verrekenen met de uitkering waarop een (ex-)werknemer daadwerkelijk recht heeft en de uitkering ten laste brengen van de Whk of de Aof, afhankelijk van het soort uitkering waarop iemand recht heeft.
Bestaat volgens UWV geen recht op een uitkering? Dan kan het voorschot worden teruggevorderd, maar ook (deels) worden kwijtgescholden. Het kwijtgescholden bedrag komt dan altijd ten laste van het Aof.

Wetsvoorstel ter internetconsultatie

Het wetsvoorstel staat momenteel online ter internetconsultatie. Wil je meer weten over het wetsvoorstel of wil je je mening erover geven? Dan is dit mogelijk op internetconsultatie.nl. De einddatum van de consultatie is 17 november 2025.