Vakbondscontributie als keuzeloon in cafetariaregeling

Een onderneming kan werknemers door een cafetariaregeling flexibele arbeidsvoorwaarden aanbieden, bijvoorbeeld voor een tegemoetkoming in de vakbondscontributie. De werknemer ziet dan af van een deel van het brutoloon per maand in ruil voor een vergoeding van de contributiekosten van de vakbond.

In maart 2025 telden de vakbonden ruim 1,4 miljoen leden. Terwijl het aantal oudere (45+) en mannelijke vakbondsleden de afgelopen twee jaar daalde, steeg het aantal jongere (tot 45 jaar) en vrouwelijke vakbondsleden. Dat blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ondernemingen zijn door een collectieve of individuele arbeidsovereenkomst soms verplicht om de vakbondscontributie voor hun rekening te nemen of in elk geval als keuzeloon aan te bieden in een cafetariaregeling.

Inleveren van brutoloon

Aangezien de vergoeding voor deze contributie belast loon vormt, zal een onderneming dit als eindheffingsloon moeten aanwijzen en ten laste van de vrije ruimte van de werkkostenregeling moeten brengen. Alleen dan is de vergoede vakbondscontributie immers (omgezet in) onbelast loon voor de werknemer en dus aantrekkelijk keuzeloon voor hem. De werknemer kan hiervoor bijvoorbeeld elke maand een stukje brutoloon inleveren. De maandelijkse contributie bedraagt voor bijvoorbeeld FNV maximaal € 20,64 en voor CNV maximaal € 21,08.

Voorbeeld vakbondscontributie

Stel dat een onderneming een structurele regeling treft die gebaseerd is op een cao. Via deze regeling kunnen werknemers met kosten voor een vakbondslidmaatschap elk jaar afzien van een deel van het brutoloon per maand in ruil voor een vergoeding van die kosten. De onderneming wijst die vergoeding aan als eindheffingsloon ten laste van de vrije ruimte. Gelet op het structurele karakter van de regeling en de aanvullende, toekomstgerichte voorwaarden bestaat er geen twijfel over de realiteitswaarde van deze uitruil. Dat is een van de voorwaarden (tool) voor flexibel belonen via een cafetariaregeling. De vergoeding van de vakbondslidmaatschapskosten die de werkgever op grond van deze regeling verstrekt, is onbelast voor de werknemer.