Vriendjespolitiek op werk voorkomen en aanpakken

Vriendjespolitiek op de werkvloer is het bevoordelen van werknemers op basis van persoonlijke relaties in plaats van verdiensten. Dat zorgt voor meer dan alleen scheve gezichten: het kan leiden tot een giftige werksfeer, lagere productiviteit en hoger ziekteverzuim.

Er zijn voorbeelden te over van het voortrekken van collega’s. Klassiekers zijn het door de vingers zien of bagatelliseren van fouten van bekenden en tijdens besluitvorming het niet serieus nemen van de inbreng van collega’s die geen deel uitmaken van de ‘inner circle’. Eventuele vragen over deze weinig transparante wijze van samenwerken en communiceren blijven vervolgens onbeantwoord. De ‘buitenstaander’ kan zelfs door informele groepen worden buitengesloten, met als gevolg verlies van motivatie en angst om voortaan zaken nog bespreekbaar te maken. Er zijn ook genoeg voorbeelden die duidelijker in het oog springen:

• bevriende collega’s onterecht een salarisverhoging of bonus geven;
• een weinig transparante promotie van een collega die ‘erbij hoort’;
• bevooroordeling van sommige collega’s met mooiere opdrachten en projecten, en zelfs snoepreisjes.

Voorkomen

Om vriendjespolitiek te voorkomen, moeten leidinggevenden zorgen voor transparante processen. Beslissingen over promoties, de werkverdeling en het toewijzen van projecten gebeurt objectief: ze zijn gebaseerd op kennis, vaardigheden en ervaring. Alle teamleden krijgen dezelfde kansen, middelen en mogelijkheden geboden, ongeacht persoonlijke relaties. Ook vindt er bevordering van tegenspraak plaats: organisaties moeten een bedrijfscultuur creëren waarin het geven en ontvangen van feedback normaal zijn en iedere werknemer zich veilig voelt om kritische vragen te stellen. Achtergrondchecks en inzicht in relaties kunnen ook helpen om belangenverstrengeling te voorkomen. En daarnaast geldt: hoe diverser en inclusiever (tool) het team, hoe kleiner de kans dat informele groepjes te veel macht krijgen.

Aanpakken

Leidinggevenden moeten stevige correctiegesprekken voeren met werknemers die anderen met pestgedrag buitensluiten. Daarnaast moeten leidinggevenden met voorbeeldgedrag het signaal afgeven dat iedereen met respect bejegend moet worden. En soms kunnen meer structurele veranderingen, zoals het herverdelen van teams, noodzakelijk zijn.

Dit nieuwsartikel is geschreven door Jacco van den Berg, eigenaar van Van den Berg Training & Advies en auteur van de boeken Het Prestatiemenu en Het GROTE gesprekkenboek, e-mail: [email protected]