Centraal Planbureau beveelt aan de WBSO-regeling te wijzigen
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft onderzoek gedaan naar de Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO). Dit is veruit de belangrijkste subsidieregeling in Nederland voor het mkb. Een van de uitkomsten van het onderzoek is dat startende en innovatieve organisaties een achterstand hebben ten opzichte van al bestaande en winstgevende organisaties. Het Centraal Planbureau doet daarom een aantal aanbevelingen.
De WBSO, en dan vooral de Innovatiebox, heeft betrekking op alle kosten van research & development (tools) en is bedoeld voor organisaties, starters en zelfstandigen die zich bezighouden met technisch wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van technisch nieuwe fysieke producten, productieprocessen of apparatuur. Het CPB heeft onderzocht of het huidige innovatiebeleid nog wel voldoende effectief is om innovatie te stimuleren. In de Policy Brief concludeert het CPB dat door digitalisering de manier waarop organisaties research & development doen verandert. Zo kunnen organisaties gemakkelijker kennis en technieken van elkaar gebruiken en is er meer samenwerking (open innovatie).
Winstgevende organisaties profiteren meer van WBSO
Het CPB concludeert dat op basis van de digitalisering en de daaruit voortvloeiende veranderingen een aantal aanpassingen aan de WBSO wenselijk zijn. Het grootste deel van de belastingkorting via de Innovatiebox in de WBSO komt terecht bij grote winstgevende organisaties die zelf in staat zijn om onderzoek te doen. Dat kunnen niet alle organisaties, om technologische of financiële redenen. Het innovatiebeleid moet technologie- en organisatieneutraal worden, bepleit het CPB. Afschaffen van de Innovatiebox in de WBSO zou een gelijkere concurrentiepositie bevorderen.
WBSO moet ook achteraf kunnen worden aangevraagd
Een andere aanbeveling van het CPB is om de WBSO-aanvraag (tool) ook achteraf te mogen indienen en toe te laten voor uitbesteed onderzoek. De overheid kan het innovatiebeleid daarnaast veranderen door zelf actiever data te delen en de ontwikkeling van opensourcesoftware te steunen. Een mogelijk effect van meer open data is dat organisaties en onderzoekers in andere landen daar, zonder directe tegenprestatie, ook voordeel van hebben. Daarbij komt ook de derde aanbeveling van het CPB om de hoek kijken: de innovatie die gesubsidieerd wordt, mag voortbouwen op bestaande kennis, de zogenoemde recombinatie. Eigendomsrechten die nu gelden voor innovatieve ideeën en technologieën zouden versoepeld moeten worden. Deze verhogen nu nog de transactiekosten voor recombinatie en zijn daarmee minder effectief, aldus het CPB in de Policy Brief (pdf).