Spelregels van het adviesrecht van de OR

Artikel 25 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) verplicht de bestuurder om de ondernemingsraad (OR) om advies te vragen bij een aantal belangrijke voorgenomen besluiten. De OR en bestuurder moeten zich hierbij aan bepaalde spelregels houden.

In welke situaties de bestuurder de OR om advies moet vragen, staat in het eerste lid van artikel 25 WOR. Ook al staat daar een lijst van concrete onderwerpen die adviesplichtig zijn, in de praktijk zijn de bestuurder en OR het niet altijd met elkaar eens of het adviesrecht van kracht is of niet. Stelregel is dat de bestuurder de OR om advies moet vragen bij belangrijke voorgenomen besluiten, maar wanneer is een voorgenomen besluit belangrijk? In de WOR staat niet toegelicht wat ‘belangrijk’ is, maar er zijn wel een paar richtlijnen. 

Richtlijnen voor een ‘belangrijk’ besluit

Een besluit is belangrijk als het gaat over een onderwerp dat voor de organisatie niet alledaags is of dat ingrijpende gevolgen heeft voor de organisatie of voor een groot aantal werknemers. De OR moet er ook alert op zijn dat besluiten los van elkaar mogelijk niet adviesplichtig zijn, maar samen wel belangrijk genoeg kunnen zijn voor een adviesaanvraag. Zo heeft de OR meestal weinig in te brengen als de bestuurder enkele werknemers wil overplaatsen, maar als bij een reorganisatie hele afdelingen moeten verhuizen of zelfs helemaal verdwijnen zal de bestuurder dit voorgenomen besluit wel eerst aan de OR moeten voorleggen.

Bestuurder moet adviesaanvraag tijdig indienen bij OR

De bestuurder moet een adviesaanvraag tijdig indienen bij de OR. De OR heeft namelijk tijd nodig om relevante informatie te verzamelen, eventueel de achterban te raadplegen, inhoudelijke vragen voor te leggen aan de bestuurder of advies in te winnen bij een externe deskundige (artikel 16 WOR). Als het goed is, weet de OR al ruim van tevoren dat er een adviesaanvraag aankomt, want de bestuurder moet de OR tijdens de overlegvergadering informeren (tool) over ontwikkelingen in de organisatie die tot een adviesaanvraag of instemmingsverzoek kunnen leiden. Kom dan als OR meteen in actie.

OR moet in actie komen voordat adviesaanvraag er ligt

Hoe eerder de OR bij beleidsmatige beslissingen betrokken is, hoe meer invloed je kunt uitoefenen. Dring er daarom bij de bestuurder op aan dat hij de OR er vanaf het begin bij betrekt. In die beginfase kun je nog met de bestuurder meedenken over de noodzaak van de voorgenomen maatregelen en over opties die mogelijk minder ingrijpend zijn voor de organisatie en achterban. Als de bestuurder in zijn besluitvorming al rekening houdt met de aandachtspunten van de OR, vergt het officiële adviestraject minder aanpassingen en minder tijd.

Voorkom een welles-nietesdiscussie

Een welles-nietesdiscussie over de vraag of artikel 25 WOR van toepassing is kan het adviestraject onnodig lang vertragen. De OR kan dan beter ongevraagd advies uitbrengen (artikel 23, lid 3 WOR), met een opmerking erbij dat je van mening bent dat de bestuurder de OR om advies had moeten vragen. De OR kan bij de bestuurder alle informatie opvragen die hij redelijkerwijs nodig heeft, ook voor zo'n ongevraagd advies (artikel 31 WOR).

De adviesprocedure heeft een duidelijk verloop. De vernieuwde toolbox ‘Stroomlijn het adviesrecht van de OR’ wijst organisaties hierbij stap voor stap de weg.