Poortwachter bij onethisch gedrag: een balanceeract

Lijnmanagers kunnen onethisch gedrag binnen de organisatie tegengaan door een zekere afstand te bewaren ten opzichte van de bovenste managementlaag. Ze fungeren hierbij als poortwachter.

Leidinggevenden hebben een voorbeeldfunctie. Dat geldt voor het middenmanagement, maar helemaal voor de directie. Als de directie van een organisatie zich schuldig maakt aan onethisch gedrag, kan dit ertoe leiden dat dit gedrag zich verspreidt door de hele organisatie en de bedrijfscultuur en werksfeer verziekt. Werknemers zullen hierdoor eerder vertrekken. Bij onethisch gedrag kunt u denken aan fraude door het declareren van persoonlijke uitgaven, of bijvoorbeeld pestgedrag binnen de organisatie niet afwijzen (tool). Het middenmanagement speelt een sleutelrol om verdere doorwerking van zulke misstanden binnen de organisatie te voorkomen. Vanwege de eerdergenoemde voorbeeldfunctie, maar ook omdat lijnmanagers dichter bij de werkvloer staan en hierdoor in de dagelijkse praktijk meer invloed kunnen uitoefenen op werknemers.

Afstand biedt ruimte voor afwijzen

Een leidinggevende onder de top doet er dan ook verstandig aan om een zekere afstand tot het hogere management te bewaren. Deze afstand geeft namelijk de ruimte om het wangedrag af te wijzen. En hoe meer afstand werknemers ervaren tot het hogere management, hoe kleiner de kans is dat zij onwenselijk gedrag zullen overnemen. Deze afstand valt letterlijk te creëren door de werkplekken van werknemers fysiek te scheiden van het hogere management, bijvoorbeeld ieder op een eigen verdieping. Het probleem hierbij is dat dit meestal een beslissing is van diezelfde directie.

Formeler opstellen naar directie

Een leidinggevende kan ook psychische afstand bewaren door zich bijvoorbeeld wat formeler op te stellen ten opzichte van de directie. Dit vraagt wel om de nodige tact en timing, want directieleden mogen niet de indruk krijgen dat de lijnmanager hen afvalt of tegenwerkt. De manager moet zich dan ook leren wapenen tegen manipulatie. Zoals altijd komt het voor de lijnmanager in ieder geval neer op een pittige balanceeract tussen de twee petten die hij opheeft: beslissingen van de directie doorvoeren op de werkvloer en tegelijkertijd de belangen van die werkvloer behartigen.