Wijzigingen in de WOR versterkten medezeggenschap
Deze maand is het 75 jaar geleden dat de Wet op de ondernemingsraden (WOR) werd ingevoerd. In de beginjaren stelde de medezeggenschap nog niet zoveel voor, maar anno 2025 is de ondernemingsraad (OR) in veel organisaties een belangrijk strategisch overlegorgaan, die de brug vormt tussen werknemers en directie. Hoe heeft de WOR zich door de jaren heen ontwikkeld?
De Wet op de ondernemingsraden werd in mei 1950 ingevoerd om de positie van werknemers te verbeteren. Organisaties met 50 werknemers of meer werden verplicht een OR in te stellen. De invloed van de OR was toen nog beperkt. Een eerste vernieuwing van de WOR bracht daar in de jaren ‘70 verandering in. Sindsdien moest de OR bijdragen aan ‘het goed functioneren van de onderneming in al haar doelstellingen’ en gold de WOR ook voor de non-profitsector. De OR kreeg daarnaast uitgebreide advies- en instemmingsrechten op bedrijfseconomisch, financieel en sociaal vlak en de mogelijkheid om de bestuurder voor de rechter te dagen (artikel 26 WOR).
OR krijgt meer invloed op strategisch niveau
In de jaren ’90 werd het OR-werk verder geprofessionaliseerd. OR-leden kregen recht op meer informatie en meer OR-scholing en het werd makkelijker om een centrale ondernemingsraad in te stellen. In lijn met maatschappelijke ontwikkelingen kreeg de OR meer bevoegdheden op het gebied van de toepassing van technologie, milieuzorg en privacy van werknemers (artikel 25, lid 1k & 1l en artikel 27, lid 1k WOR). Ook moesten bestuurders in het vervolg twee keer per jaar met de OR in gesprek over de algemene gang van zaken en het personeelsbeleid in de organisatie. Zo kreeg de OR meer invloed op de strategische besluitvorming.
Eerder betrokken bij de medezeggenschap
De Verzamelwet 2022 wijzigde de WOR opnieuw. Een verkorting van de kiesrechttermijnen en het schrappen van de eis dat een vaste commissie in meerderheid uit OR-leden moet bestaan, maakte het mogelijk om werknemers en flexwerkers eerder bij de medezeggenschap te betrekken. Een jaar later volgde nog een kleine wijziging: sinds 2023 zijn accountants bij ernstige zorgen over de continuïteit van de onderneming verplicht om hun controleverklaring ook naar de OR te sturen.
Blijf inspelen op ontwikkelingen!
Omdat de wet- en regelgeving nooit direct aansluit op actuele ontwikkelingen, moet de OR in gesprek blijven met achterban en bestuurder. Zo kan de OR goed inspelen op de gevolgen van ontwikkelingen zoals duurzaam ondernemen, hybride werken, inclusie (infographic), psychosociale arbeidsbelasting en technologische ontwikkelingen zoals AI (artificial intelligence).