Help mantelzorger met maatwerk-oplossingen

Steeds meer werknemers hebben mantelzorgtaken, bijvoorbeeld omdat hun ouders in een hulpbehoevende fase komen. Dat leidt vaak tot overbelasting van de werknemer-mantelzorger, maar vaak is dat te vermijden. Een taak voor de werkgever en jou als adviseur.

Mantelzorg is steeds harder nodig, vooral omdat het aandeel 80-plussers toeneemt die bovendien noodgedwongen thuis moeten blijven wonen. Dat geeft nu en in de toekomst meer mantelzorgtaken, ook voor mensen met een baan. Soms is dat bijna niet te combineren, en de consequentie is dat enkele honderdduizenden mensen geen betaald werk doen vanwege (mantel-)zorgtaken – terwijl zij wél nodig zijn op de arbeidsmarkt. Maatregelen voor mantelzorg worden dus steeds dringender nodig (artikel). Volgens vakbond CNV zegt één op de vijf werkende mantelzorgers in de gevarenzone voor een burn-out te zitten, een vorm van psychosociale arbeidsbelasting. De Nederlandse werkgeversorganisaties zien dat één op de vier werknemers mantelzorger is, in totaal twee miljoen. 400.000 werknemers doen intensieve mantelzorg; naast gemiddeld 31 uur werk geven ze 21 uur mantelzorg: 52 uur totaal. Mantelzorg komt vaak op vrouwen neer, ten nadele van hun positie op de arbeidsmarkt en financiële onafhankelijkheid. Een half miljoen heeft moeite dit met werk te combineren. 

Bespreekbaar maken van mantelzorg

De huidige wettelijke mogelijkheden voor verlof zijn te kort voor langdurige, intensieve mantelzorg. Ook gaat de wetgeving er vrijwel geheel van uit dat de mantelzorger geen vergoeding krijgt. Zonder maatregelen worden werknemers zwaar belast, met mogelijk ziekteverzuim als gevolg. De Sociaal-Economische Raad (SER) adviseert een nieuwe wet Maatschappelijk verlof. Het zal al met al nog wel even duren voor er een uitbreiding komt van de wettelijke mogelijkheden. De arbeidsvoorwaardennota 2025 van de werkgevers heet ‘Slimmer werken’. Dat is nodig vanwege het personeelstekort. Ze noemen maatregelen voor mantelzorg belangrijk voor de combinatie met werk en tegen werkdruk. Het gaat niet alleen om meer regels en verlofregelingen: essentieel is het bespreekbaar maken van mantelzorg. Bijna de helft van de leidinggevenden van werkende mantelzorgers weet niet eens dat de werknemer mantelzorg verleent. Dit terwijl de steun van leiding en collega’s heel belangrijk is tegen overbelasting. De leidinggevende kan z’n team stimuleren tot collegialiteit. Hij kan zich scholen in gespreksvoering over het onderwerp (tool).