Stressvol werk door hoge eisen en weinig vrijheid

Werknemers met stressvol werk verzuimen vaker en langer, zo laat onderzoek van het CBS en TNO zien. Zij doen werk met hoge taakeisen en lage autonomie. Er is weinig ruimte om het werk naar eigen inzicht te organiseren. Die combinatie vergroot de kans op werkstress.

Uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en TNO blijkt dat 16% van de werknemers in 2024 een stressvolle baan had. Dat is een baan met hoge eisen en weinig vrijheid. Werknemers moeten dan veel en snel werken en hebben weinig regelmogelijkheden. 42% van de ondervraagden gaf aan weinig autonomie te ervaren en 32% heeft te maken met hoge taakeisen. Hoge taakeisen op zichzelf zijn geen reden voor werkstress of psychische klachten, maar in combinatie met weinig autonomie neemt het risico op psychosociale arbeidsbelasting (PSA) toe. 60% van de werknemers met stressvol werk meldde zich het afgelopen jaar ziek. Onder alle werknemers is dit percentage 52%.

Belastbaarheid op peil houden

Stressvol werk komt veel voor in beroepen met directe verantwoordelijkheid en weinig vrijheid. Vaak gaat het om beroepen in de zorg, het onderwijs en de horeca. Apothekersassistenten spannen de kroon met stressvol werk (52%), gevolgd door leerkrachten in het basisonderwijs (39%) en medisch praktijkassistenten, zoals doktersassistenten (39%). Maar ook kelners (34%) en bakkers (31%) hebben stress vanwege hun werk. 47% vindt dat de werkgever meer maatregelen moet nemen om werkstress te verminderen. Ruim een vijfde (22%) zegt dat de werkgever niets doet. Maatregelen kunnen gericht zijn op verlagen van de werkdruk, of op het werk zelf, maar dat is niet altijd mogelijk. Zo moeten zorgverleners bijvoorbeeld werken via strikte protocollen. Voldoende hersteltijd en opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden kunnen wel helpen de belastbaarheid op peil te houden.