Advies aan kabinet: Schrap IVA en toets op duurzaamheid

In een onlangs verschenen rapport pleiten topambtenaren, UWV, CPB en het SCP voor afschaffing van de aparte uitkering voor duurzaam arbeidsongeschikten. Het schrappen van de ‘toets op duurzaamheid’ verlicht de werklast bij verzekeringsartsen aanzienlijk.

In opdracht van het ministerie van SZW is een onderzoek uitgevoerd naar de uitvoering van de WIA. Het resultaat daarvan is het lijvige rapport 'Werk aan de WIA - naar een stelsel dat weer werkt'. Hierin geven topambtenaren van diverse ministeries, UWV, het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) een advies voor hervorming van het stelsel. De belangrijkste aanbeveling is het schrappen van de aparte uitkering voor langdurig volledig arbeidsongeschikten (IVA) en de bijbehorende ‘toets op duurzaamheid’. Verzekeringsartsen kunnen iemand dan nog wel arbeidsongeschikt verklaren, maar hoeven dan niet meer aan te geven hoe waarschijnlijk het is dat herstel op lange termijn kan plaatsvinden (en in welke mate). Dat betekent wel dat de inkomensbescherming voor deze groep daalt van 75% naar 70% van het laatstverdiende inkomen.

Pakket aan maatregelen

Al langer dreigt het stelsel van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen uit zijn voegen te barsten. Daarom kondigde het kabinet begin dit jaar aan het mes in het arbeidsongeschiktheidsstelsel te willen zetten. Verzekeringsartsen hebben onvoldoende tijd om de keuringen voor de aanvraag of voortzetting van de WIA-uitkeringen uit te voeren. De wachtlijsten bij UWV zijn al jaren te lang: inlopen lukt niet. Het rapport noemt een pakket aan maatregelen, waarvan er drie minimaal noodzakelijk zouden moeten zijn. Dat zijn de volgende maatregelen:

• Afschaffen van de IVA en de toets op duurzaamheid;
• Taakherschikking voor verzekeringsartsen;
• Voorwaarden stellen aan herbeoordelingen van arbeidsongeschiktheid.

Preventie door werkgevers

De maatregelen richten zich niet alleen op de uitvoering door UWV en verzekeringsartsen, maar ook op preventie. Voorkomen dat werknemers in het stelsel belanden, moet helpen het stelsel werkend te houden. Daarom zullen ook aan de kant van de werkgever en de bedrijfsgeneeskundige zorg maatregelen nodig zijn. Die zijn opgenomen in het Basispakket met maatregelen. Dit bevat onder meer de volgende adviezen: 

• Preventie moet duidelijker verankerd worden in de wet.
• De Arbeidsinspectie moet beter toezien op het preventiebeleid van werkgevers.
• De WIA-beoordeling moet strikter plaatsvinden.
• Werknemers met een WIA-uitkering moeten meer zekerheid krijgen op werkhervatting.
• De verschillende werkgeversregelingen moeten met elkaar in lijn worden gebracht.

Het volledige rapport is te downloaden van de website open.overheid.nl.