Vragen over tijden, vakantie en verlof
Vaak hebben ondernemingsraden problemen met aanvragen of wijzigingen in arbeidstijden en roosters. Ook heeft uw achterban vaak vragen over vakantiedagen. Er zijn nogal wat regels wat deze zaken betreft. OR Rendement geeft u een compact overzicht.
- In de Arbeidstijdenwet (ATW) staan regels over arbeids- en rusttijden. Denk bijvoorbeeld aan regels over hoe lang een dienst mag duren, regels over pauzes, nachtdiensten, werken op zondagen enzovoort. Deze regels gelden in principe voor alle werknemers in alle sectoren: de industrie, de horeca, maar ook de zorgsector en de overheid.
- In het Arbeidstijdenbesluit (ATB) staan de mogelijkheden om van de regels af te wijken. Zo gelden de regels voor de zondagsrust niet voor ‘arbeid verricht door de werknemer in verband met het vervullen van een geestelijk ambt alsmede voor arbeid verricht door de werknemer die hem in de uitoefening van dat ambt bijstaat'. Voor dominees, pastoors en kosters is de zondag immers een werkdag bij uitstek. En bij ‘alleenarbeid' (voorbeeld: de brugwachter, de nachtzuster in een verzorgingshuis) kan van de verplichte pauzeregeling worden afgeweken.
- De oude Arbeidstijdenwet, die dateert van januari 1996, is per 1 april 2007 vervangen door een nieuwe ATW. In het kielzog van de ATW is ook het ATB gewijzigd. Heel globaal gezegd mag volgens de nieuwe wet veel meer dan volgens de oude ATW. Zo is bijvoorbeeld sinds april 2007 maximaal twaalf uur werken per dienst werken toegestaan in plaats van negen of tien in de oude wet.
Vakantierechten verjaren
Vijf jaar nadat de werknemer zijn vakantierechten heeft opgebouwd, verjaren niet de opgenomen dagen of uren. Een voorbeeld. Een werknemer heeft de voorbije jaren de volgende rechten opgebouwd en opgenomen:
| Jaar | Opbouw | Opname | Meenemen naar volgend jaar |
| 2005 | 20 dagen | 15 dagen | 5 dagen |
| 2006 | 20 dagen | 12 dagen | 20 + 5 - 12 = 13 dagen |
| 2007 | 20 dagen | 20 dagen | 0 + 13 = 13 dagen |
| 2008 | 20 dagen | 20 dagen | 0 + 13 = 13 dagen |
| 2009 | 20 dagen | 10 dagen | 10 + 13 = 23 dagen |
| 2010 | 20 dagen | 20 dagen | 0 + 23 = 23 dagen - 5 dagen (van 2005) |
De rechten die de werknemer in 2005 heeft opgebouwd (5 dagen over), vervallen per 1 januari 2011. Dit staat ook mooi omschreven in het Themadossier van HR Rendement "Verlof en vakantie" en in het Themadossier OR Rendement 2008-1 "Arbeidstijden". Themadossiers kunt u ook op deze website bestellen.