Nieuwe uitzondering op afspiegelingsbeginsel

Vanaf 1 juli 2015 mag u 10% van de werknemers die u op basis van het afspiegelingsbeginsel moet ontslaan, toch behouden. Dat staat in het wetsvoorstel Werk en zekerheid. Aan deze uitzondering zijn wel enkele voorwaarden verbonden. U moet bijvoorbeeld aannemelijk maken dat de werknemers die u wilt behouden, bovengemiddeld functioneren.

Moet u werknemers ontslaan om bedrijfseconomische redenen, dan houdt u rekening met het afspiegelingsbeginsel. Dat houdt in dat u de werknemers per categorie uitwisselbare functies (pdf) in vijf leeftijdsgroepen verdeelt en dat u binnen elke leeftijdsgroep de werknemers met het kortste dienstverband ontslaat. Het doel van het afspiegelingsbeginsel is dat de leeftijdsopbouw per functiecategorie zoveel mogelijk gelijk blijft. De werknemers verdeelt u in de volgende leeftijdsgroepen: van 15 tot 25 jaar, van 25 tot 35 jaar, van 35 tot 45 jaar, van 45 tot 55 jaar en van 55 jaar en ouder. U kunt de vaktool ‘Afspiegelingsschema bij ontslag met bedrijfseconomische redenen’ gebruiken om uw werknemers in te delen in de verschillende leeftijdsgroepen.

Werknemer behouden die bovengemiddeld functioneert

In het wetsvoorstel Werk en zekerheid (pdf) staat dat er een uitzondering komt op het afspiegelingsbeginsel. Vanaf 1 juli 2015 krijgt u namelijk de mogelijkheid om 10% van werknemers, die op grond van het afspiegelingsbeginsel voor ontslag in aanmerking komen, te behouden. U moet dan aannemelijk maken dat de werknemer bovengemiddeld functioneert of over meer dan gemiddelde potentie beschikt voor de toekomst. 
In de leeftijdscategorieën 15 tot 25 jaar en 55 jaar en ouder mag u niet meer werknemers ontslaan dan bij volledige toepassing van het afspiegelingsbeginsel. De jongeren hebben namelijk nog geen kans gehad om te laten zien wat zij kunnen en de ouderen hebben een zwakke arbeidsmarktpositie. Bovendien wil het kabinet voorkomen dat u als werkgever stopt met het investeren in de inzetbaarheid van oudere werknemers. Het wetsvoorstel Werk en zekerheid ligt op dit moment bij de Tweede Kamer en is daarom nog niet definitief.

Afspiegelingsbeginsel niet toepassen op arbeidsgehandicapte werknemers

Leidt de toepassing van het afspiegelingsbeginsel ertoe dat u niet meer kunt voldoen aan de afspraken over het in dienst nemen van (een percentage) arbeidsgehandicapten, dan mag u deze werknemers buiten het bereik van het afspiegelingsbeginsel houden. Werknemers die via een payrollorganisatie bij u werken, moet u overigens dezelfde ontslagbescherming bieden als uw vaste werknemers.
Vanaf 1 juli 2015 moet u zich bij ontslag om bedrijfseconomische redenen altijd tot UWV wenden. Tot die tijd mag u kiezen of de ontslagaanvraag indient bij de uitkeringsinstantie of bij de kantonrechter.