2. Voor wie geldt de ATW?

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Salaris Rendement

Publicatiedatum: maart 2021

De regels uit de Arbeidstijdenwet gelden voor alle personen die werk verrichten in uw organisatie. De wetgever wil echter bepaalde groepen werknemers extra beschermen. Denk aan jongeren en zwangere werkneemsters. Voor deze groepen werknemers kent de ATW dan ook enkele uitzonderingen. Maar bij uw organisatie werken misschien ook uitzendkrachten, freelancers en stagiairs. Geldt de ATW ook voor hen?

afwijken

Inspectie SZW

Omdat de wet zo veel afwijkende regels kent voor bepaalde groepen werknemers, zoals zwangere vrouwen, stagiairs, uitzendkrachten, jongeren en ploegendienstwerkers, is een fout zo gemaakt. Freelancers vallen soms wel en soms niet onder de Arbeidstijdenwet. Daarnaast kent het Arbeidstijdenbesluit enkele uitzonderingen waarvoor de wet niet of slechts voor een deel geldt. Zorg er dus voor dat u de juiste regels bij de juiste werknemers toepast. Constateert Inspectie SZW een overtreding, dan riskeert uw organisatie een boete (zie hoofdstuk 12).

2.1 Werknemers

De Arbeidstijdenwet spreekt van werknemers die ‘onder gezag’ arbeid verrichten. Aangezien uitzendkrachten, stagiairs en ook telewerkers arbeid ‘onder gezag’ verrichten, ziet de ATW hen ook als werknemers. 2.1.1 Uitzendkrachten De ATW geldt dus ook voor uitzendkrachten. Voor hen gelden de ATW-regels, tenzij anders is bepaald in de...

2.2 Zwangere en pas bevallen werkneemsters

In de ATW staan aparte regels voor zwangere en pas bevallen vrouwen. Zo mag een zwangere werkneemster u verzoeken bij de uitvoering van haar werkzaamheden rekening te houden met haar zwangerschap. Een werkgever mag op zijn beurt vragen om een schriftelijke verklaring van een arts of een verloskundige, waaruit blijkt dat ze inderdaad zwanger is. De...

2.3 Jongeren en kinderen

De wetgever is ook extra voorzichtig met kinderen en jeugdige werknemers. Onder een ‘jeugdige werknemer’ verstaat de ATW een werknemer van 16 of 17 jaar. Beneden deze leeftijdsgrens spreekt de wet van ‘kinderen’. Bij kinderen is het uitgangspunt dat zij helemaal niet mogen werken. Op die regel bestaat maar een beperkt rijtje uitzonderingen. In...

2.4 Ploegendienstwerkers

De Arbeidstijdenwet en cao’s bevatten talloze regels over ploegendiensten. In een ploegendienst werken werknemers volgens een vast rooster op onregelmatige tijden: ze werken steeds in dezelfde ploeg, die meestal afwisselend ochtend-, avond- en nachtdiensten draait. Ploegendiensten zijn gunstig voor uw organisatie, want de productie kan een groot...

2.5 Freelancers

De ATW regelt onder andere werktijden, rusttijden en pauzes van werknemers. Voor een freelancer gelden de regels van deze wet in principe niet, tenzij de veiligheid van derden in het geding is, er sprake is van gezagsverhouding en als de freelancer een zelfstandige chauffeur is of vanaf of voor een mijnbouwinstallatie werkt of duikwerkzaamheden...

2.6 ATW niet van toepassing

Niet alleen de Arbeidstijdenwet bevat uitzonderingen op het gebied van arbeidstijden. Ook het Arbeidstijdenbesluit benoemt enkele groepen waarvoor de werktijden, pauzes en rusttijden in de Arbeidstijdenwet niet gelden. 2.6.1 Uitzondering bepaalde beroepen Zo gelden de regels uit de Arbeidstijdenwet niet of gedeeltelijk niet voor de volgende...

U bent hier