10. Uitzonderingen

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Salaris Rendement

Publicatiedatum: maart 2021

In de voorgaande hoofdstukken kon u lezen wat de belangrijkste regels over arbeid- en werktijd zijn. Gelukkig staat de wet werkgevers in veel gevallen toe om af te wijken van de Arbeidstijdenwet. Maar dat mag niet zomaar. Meestal moet dit zijn overeengekomen in een collectieve regeling.

algemeen

bijzonder

Alle afwijkende regels vindt u in het Arbeidstijdenbesluit. De algemene afwijkingen gelden voor alle werknemers (behalve voor werknemers in wegvervoer, vliegend en varend personeel). De bijzondere afwijkingen gelden voor werknemers die in nader omschreven arbeidssituaties werkzaam zijn. In dit hoofdstuk leest u over de algemene afwijkingen en aanvullingen. In hoofdstuk 11 komen de bijzondere afwijkingen aan bod.

10.1 Mogelijke afwijkingen

In verreweg de meeste afwijkingen en aanvullingen gaat het om ‘kan’-bepalingen. Het is dus niet verplicht om van de gegeven afwijking of aanvulling gebruik te maken. De afwijkingen zijn er niet voor niets en leveren vaak ook interessante kansen op voor uw organisatie. Bij een aantal afwijkingen en aanvullingen in het Arbeidstijdenbesluit geldt dat...

10.2 Aanwezigheidsdiensten

Volgens de Arbeidstijdenwet mag een werknemer per dienst maximaal 12 uur werken. Voor aanwezigheidsdiensten formuleert het Arbeidstijdenbesluit een afwijkende regeling, die alleen geldt als dit bij collectieve regeling is afgesproken. Een aanwezigheidsdienst mag maximaal 24 uur duren en gemiddeld 48 uur per week, gerekend over een...

10.3 Feestdagen

Omdat tijdens de feestdagen vaak nogal wat werk blijft liggen, kan dit soms tot problemen leiden. Daarom biedt de wet organisaties de mogelijkheid om alvast wat vooruit te werken. In de zeven dagen voorafgaand aan de feestdag mogen werknemers langer werken dan het wettelijke maximum. De aard van de arbeid of de bedrijfsomstandigheden in verband...

10.4 Noodzakelijke werkzaamheden

Zijn er werkzaamheden die echt niet kunnen wachten? In dat geval mogen de werknemers eenmaal per twee weken maximaal 14 uur per dag werken. Dit geldt ook voor nachtdiensten. Hiervoor is geen collectieve regeling nodig. U moet hierbij denken aan situaties waarbij de werkzaamheden niet kunnen worden uitgesteld en langer werken door het nemen van...

10.5 Overdracht werkzaamheden

Soms moet een werknemer aan het einde van zijn dienst zijn werkzaamheden overdragen aan een collega. Dit is bijvoorbeeld het geval in een zorgcentrum waar een verpleegkundige de patiëntendossiers overdraagt. Ook bij werknemers die in ploegendienst werken, komt dit veelvuldig voor. Noodzakelijk Het gaat om werkzaamheden van een werknemer die aan...

10.6 Nachtdienst

Als er collectieve afspraken over bestaan, mogen er in het weekend (tussen vrijdag zes uur ʼs avonds en maandag acht uur ʼs ochtends) langere nachtdiensten worden gedraaid van maximaal 11 uur. Daarna moeten werknemers minimaal 12 uur rust krijgen. Ook kan een werkgever werknemers maximaal vijf keer per twee weken vragen om een nachtdienst van 12...

10.7 Pauze

In sommige omstandigheden staat het Arbeidstijdenbesluit toe dat werknemers hun arbeidsplaats tijdens de pauze niet verlaten, bijvoorbeeld omdat ze alleen werken. Alleen voor die pauze een vervangende collega op te roepen, is niet reëel. Ook als er door het nemen van een pauze onverantwoorde situaties in en rond het werk ontstaan of de veiligheid...

U bent hier