1.1 Aansprakelijkheid bij schade
wanprestatie
niet-naleving
Er is sprake van (wettelijke) aansprakelijkheid bij een onrechtmatige daad of wanprestatie: het niet nakomen van verplichtingen uit een overeenkomst. In dat geval is de veroorzaker aansprakelijk om de schade die is ontstaan te vergoeden. Bij wanprestatie gaat het om het vergoeden van de schade die wordt geleden bij niet-naleving van een contract. Andere vormen van aansprakelijkheid zijn:
- productaansprakelijkheid;
- beroepsaansprakelijkheid;
- werkgeversaansprakelijkheid;
- bestuurdersaansprakelijkheid.
U kunt zich tegen een groot aantal aansprakelijkheidsclaims verzekeren (zie hoofdstuk 9). Zo dekt een Aansprakelijkheidsverzekering Voor Bedrijven (AVB) de schade die kan ontstaan tijdens de uitoefening van uw onderneming.
1.1.1 Beperkte aansprakelijkheid
privévermogen
afgescheiden vermogen
Wie is aansprakelijk voor het vergoeden van de schade? Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid (zoals een eenmanszaak of vennootschap onder firma) zijn de eigenaren met hun privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid (zoals een bv of nv) is dit meestal niet het geval. Door de ondernemersactiviteiten onder te brengen in een afzonderlijke entiteit met een afgescheiden vermogen scheidt u het ondernemingsvermogen en uw privévermogen.
Op rendement.nl/bvdossier vindt u een rekentool waarmee u berekent wat het financiële en fiscale verschil is tussen een bv en een eenmanszaak bij een bepaalde winst. Voor andere overwegingen op het gebied van de aansprakelijkheid en de fiscaliteit is er een handige checklist.
Bestuurdersaansprakelijkheid
eindverantwoordelijk
U bent als bestuurder en (mede)aandeelhouder eindverantwoordelijk voor het reilen en zeilen van uw bv. Als uw bv niet meer in staat is om aan haar verplichtingen te voldoen, komt de bestuurdersaansprakelijkheid in beeld (zie hoofdstuk 2). U kunt als bestuurder door benadeelde partijen het verwijt krijgen dat u uw taken onbehoorlijk heeft vervuld en daarom aansprakelijk bent voor de schulden van de bv.
Gronden
intern
extern
De wetgever biedt verschillende mogelijkheden om bestuurders aansprakelijk te stellen. Enkele veelvoorkomende gronden voor bestuurdersaansprakelijkheid in het bv-recht zijn:
- de interne bestuurdersaansprakelijkheid tegenover de vennootschap op grond van artikel 2:9 van het Burgerlijk Wetboek (zie hoofdstuk 3);
- het niet of te laat nakomen van administratieve en fiscale verplichtingen (hoofdstuk 4);
- de onrechtmatige daad op grond van artikel 6:162 BW (hoofdstuk 2);
- beslissingen over dividend en vermogen (hoofdstuk 6);
- de externe bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement op grond van artikel 2:248 BW (hoofdstuk 7).
Door strengere regelgeving loopt u privé meer aansprakelijkheidsrisico. Bijvoorbeeld door aansprakelijkheid voor belastingschulden (zie hoofdstuk 5), de uitkeringstoets die verplicht is met de komst van de flex-bv (hoofdstuk 6) en de aanscherping van de faillissementswet.
1.1.2 Handelen namens uw bv
opdracht-nemer
Het is vooral van groot belang bij het aannemen van opdrachten dat u uitsluitend handelt namens de bv. Er mag geen misverstand bestaan over de vraag wie de opdrachtnemer is (uzelf, uw bv, of zelfs een werknemer). U doet er goed aan om in uw e-mails, op briefpapier, facturen en website steeds duidelijk te maken dat uw bv de uitvoerende partij is.
Algemene voorwaarden
exoneratie
incassobeding
Het is raadzaam om in de algemene voorwaarden een bepaling op te nemen over de reikwijdte van uw (bedrijfs-) aansprakelijkheid, ook wel exoneratieclausule genoemd. Daarnaast is het zaak om vast te leggen dat de schadevergoeding bij een aansprakelijkheid is gemaximaliseerd. Ook omgekeerd, als sprake is van wanprestatie door een klant of leverancier, kunt u in de algemene voorwaarden afspraken hierover vastleggen. Denk aan:
- het opnemen van een incassobeding, met de hoogte en de verschuldigdheid van incassokosten;
- het vastleggen van de bevoegde rechter;
- een bepaling over eigendomsvoorbehoud. Dit houdt in dat goederen worden geleverd, maar dat de eigendom pas overgaat op de ontvanger als aan een aanvullende voorwaarde is voldaan, zoals een betaling.
Tekenbevoegdheid
beperkingen
statuten
Als uw bv een verplichting aangaat, geldt uw handtekening als de handtekening van de bv. U mag dan namens de bv contracten tekenen of bepaalde rechtshandelingen uitvoeren U kunt volledig tekenbevoegd zijn, maar er kunnen ook beperkingen zijn. Bijvoorbeeld dat u alleen tot een bepaald bedrag mag tekenen. De volgende afspraken zijn mogelijk:
- Het bestuur als geheel is bevoegd.
- De bestuurders zijn zelfstandig of gezamenlijk vertegenwoordigingsbevoegd.
- De bestuurder die zelfstandig bevoegd is, mag tekenen.
- De gezamenlijk bevoegde bestuurder moet met één of meer anderen tekenen. De bepalingen hierover neemt u op in de statuten van uw bv.
In het Handelsregister kunt u laten vastleggen wie namens de onderneming mag tekenen en of er beperkingen gelden in de bevoegdheid om de onderneming of bv te vertegenwoordigen.