9.2 Vorming van een herinvesteringsreserve

terugbetalen

liquiditeits-positie

In sommige gevallen kun je voorkomen dat je (een deel van) de investeringsaftrek moet terugbetalen via de desinvesteringsbijtelling. Door de vorming van een herinvesteringsreserve (HIR) kun je ervoor zorgen dat jouw liquiditeitspositie niet verslechtert door een hogere aanslag VPB.

Vervanging

boekwinst

Stel dat je een bedrijfsmiddel op vrij korte termijn moet vervangen, omdat het niet voldoet aan de verwachtingen, waardoor de productie te vaak stilligt. Soms leidt vervanging van een bedrijfsmiddel tot onbedoelde gevolgen zónder dat er sprake is van vroegtijdige verkoop. Je krijgt bijvoorbeeld een hogere prijs dan de boekwaarde en behaalt daarmee een zogenoemde boekwinst. Over deze winst moet je normaal gesproken belasting betalen. Hiervoor bestaat de oplossing in de vorm van een herinvesteringsreserve (HIR). Door een HIR te vormen, reserveer je de boekwinst die is behaald bij de vervreemding van het bedrijfsmiddel voor de aanschaf van een vervangend bedrijfsmiddel op een later tijdstip. Zodoende telt de boekwinst niet mee voor de fiscale winst. Het staat je vrij al dan niet gebruik te maken van deze faciliteit.

Driejaarstermijn

overleg

Je kunt de boekwinst niet onbeperkt reserveren voor de aanschaf van een nieuw bedrijfsmiddel. Je moet jouw reserve binnen drie jaar aanwenden om een nieuw bedrijfsmiddel te kopen of te financieren. Alleen in bijzondere gevallen kun je de herinvesteringstermijn van drie jaar nog verlengen. Dit kan dan ook nog eens alleen in overleg met de inspecteur. Je doet er dan ook verstandig aan om de termijnverlenging op tijd aan te vragen, als je verwacht meer tijd nodig te hebben.

aard

vertraging

Verlenging is alleen mogelijk als:

• een langer tijdvak is vereist voor de herinvestering in verband met de aard van de bedrijfsmiddelen die je wilt aanschaffen en/of voortbrengen;
• door bijzondere omstandigheden de herinvestering is vertraagd. Let er wel op dat de uitvoering van de aanschaf of voortbrenging al moet zijn gestart.

9.2.1 Vereisten herinvesteringsreserve

voornemen

Als je gebruik wilt maken van een herinvesteringsreserve moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

• De reserve kan alleen met betrekking tot bedrijfsmiddelen worden gevormd.
• Tijdens de vervreemding van het bedrijfsmiddel moet je al het voornemen hebben om tot een herinvestering over te gaan. Je moet dit voornemen aannemelijk kunnen maken.

Vervreemding

intellectueel eigendom

Je kunt de herinvesteringsreserve toepassen voor:

• de aan- en verkoop van gebouwen, machines en computers;
• het vervreemden en aanschaffen van vergunningen, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten;
• de vergoedingen in verband met het verlies van of beschadigingen aan bedrijfsmiddelen. Deze zijn gelijkgesteld aan een vervreemding.

Verlies of beschadiging

onvrijwillig teloorgaan

sanering

vergoeding

Verlies of beschadiging wordt voor de HIR ook aangemerkt als vervreemding. Bij ‘verlies’ kan in de eerste plaats worden gedacht aan het onvrijwillig teloorgaan van een bedrijfsmiddel, bijvoorbeeld door brand. Onder ‘verlies’ valt ook het vrijwillig teloorgaan van het bedrijfsmiddel. Denk bijvoorbeeld aan een veelvoorkomende situatie, dat op grond van een saneringsregeling bepaalde bedrijfsmiddelen worden gesloopt of bepaalde rechten worden prijsgegeven. Hierbij ontstaat in verband met de geleden vermogensschade een recht op vergoeding. De vergoeding wegens verlies of beschadiging die jouw verzekeraar uitkeert, wordt daarbij aangemerkt als opbrengst van het bedrijfsmiddel. Dankzij de herinvesteringsreserve hoef je niet af te rekenen met de fiscus en kun je het geld aanwenden voor een nieuw bedrijfsmiddel.

9.2.2 Vrijval herinvesteringsreserve

overgebleven

De herinvesteringsreserve blijft in stand ‘indien en zolang het voornemen tot herinvestering van de opbrengst bestaat’. Op het moment dat je geen plannen meer hebt om te her-investeren moet je de HIR, of het overgebleven deel daarvan, alsnog toevoegen aan de winst en wordt alsnog belasting over de boekwinst geheven. De HIR valt ook vrij als je na drie jaar niets met een gevormde reserve hebt gedaan.

Herinvesteringsvoornemen

zelfde functie

Aan de vorming van een reserve is inherent dat de onderneming een voornemen heeft tot herinvestering in één of meer bedrijfsmiddelen waarop deze reserve ook kan worden afgeboekt. Dit betekent bijvoorbeeld dat geen HIR kan worden gevormd, als je het voornemen hebt om uitsluitend te herinvesteren in een ander bedrijfsmiddel dat niet eenzelfde economische functie vervult als het vervreemde bedrijfsmiddel.

Onderbouwing

Het moet duidelijk zijn dat je daadwerkelijk een voornemen tot herinvesteren hebt als je aan het einde van het boekjaar een HIR op de balans hebt staan. Zorg er in ieder geval voor dat je jouw voornemen kunt onderbouwen met relevante documenten. Denk aan correspondentie met de makelaar en offerteaanvragen bij de leverancier. Hiermee voorkom je discussie met de inspecteur.

Gedeeltelijk gebruik boekwinst

splitsen

vervallen

Bij vervreemding van een bedrijfsmiddel mag je de boekwinst splitsen in een deel waarvoor je een herinvesteringsreserve vormt en een deel waarover je afrekent. Dit is het geval als je het voornemen hebt om maar een deel van de opbrengst – voor zover deze hoger is dan de boekwaarde van het vervreemde bedrijfsmiddel – te herinvesteren. Voor het deel van de boekwinst waarvoor geen voornemen tot herinvestering bestaat of als dit voornemen later vervalt, wordt geen herinvesteringsreserve gevormd.

9.2.3 Nettoreserve

toevoegen

De herinvesteringsreserve is een zogenoemde nettoreserve. Eventueel gemaakte verkoopkosten, zoals de kosten van een financieel of technisch adviseur moet je daarom aftrekken van de boekwinst. Het resterende bedrag kun je vervolgens toevoegen aan de reserve.