U bent hier

Onderneming & Arbo
…
Arbeidshygiëne9. Biologische factoren
Voor Onderneming & Arbo

9. Biologische factoren

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Arbo Rendement
Publicatiedatum: september 2020

Welkom in de wereld van de ‘biologische factoren’. Ziekmakende virussen, bacterieresten die een overgevoeligheidsreactie geven of infectieuze eiwitstructuren: het is slechts een greep van de gevaren die gemoeid zijn met dit containerbegrip. De mens als een levend organisme leeft in een complexe wisselwerking met de omringende levende wereld. Die wisselwerking levert in sommige werksituaties gevaren op.

biologische agentia

stoffen en structuren

Het containerbegrip ‘biologische factoren’ bestaat grofweg uit de volgende tweedeling.

  • Levende biologische agentia: in en om ons heen krioelt het van de micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en virussen, die zich grotendeels aan het oog onttrekken. Vele zijn nuttig en nodig, maar een klein deel is ziekmakend en die kunt u ook in werksituaties tegenkomen.
  • Stoffen en structuren afkomstig van levende of dode organismen: dit zijn stofwisselingsproducten van bacteriën of schimmels, afgestorven cellen, pollen, zaden en plantendelen, zoals graanstof of eiwitresten uit bijvoorbeeld urine van proefdieren. Deze stoffen kunnen overgevoeligheidsreacties of vergiftigingsverschijnselen veroorzaken.

9.1 Expres of onbedoeld

Er zijn sectoren waar doelbewust met micro-organismen wordt gewerkt. Denk aan microbiologische laboratoria, de voedingsmiddelenindustrie (zuivel, bier, brood) en onderzoeksinstellingen. Dit heet in het jargon van de Arbowet ‘gericht werken’ en daar gelden in de regel meer verplichtingen. Alle andere situaties noemt men ‘ongericht werken’,...

9.2 Infectieziekten en beroepsziekten

Het bonte scala aan ziekmakende micro-organismen en stoffen en materialen afkomstig van levende en dode organismen kan ook een groot palet aan klachten en ziekten veroorzaken. Dat gaat van darminfecties, huidinfecties en tuberculose naar luchtwegallergieën en verkoudheid. Globaal kunt u een driedeling maken in de gezondheidsgevaren:...

9.3 Risicobeoordeling

Hoe stelt u als arboprofessional nu vast of een biologische factor een gezondheidsrisico oplevert binnen uw organisatie? De risicomatrix uit hoofdstuk 1 ziet er voor biologische factoren als volgt uit. Mate van contact Aard van de biologische factor(en) Laag Gemiddeld Hoog Laag Klein Klein Gemiddeld Matig Klein Gemiddeld Hoog Hoog Gemiddeld Hoog...

9.4 Maatregelen

Als een biologische factor een risico vormt voor de werknemers in uw organisatie, neemt u dit risico op in de RI&E. U moet dan volgens de arbeidshygiënische strategie maatregelen treffen om het risico weg te nemen of – als dat niet mogelijk is – zo veel mogelijk te verkleinen. Daarbij maakt u een onderscheid tussen de infectieziekten aan de...