U bent hier

Onderneming & Fiscus
…
Fiscale eenheid5. Einde van een fiscale ­eenheid VPB
Voor Onderneming & Fiscus

5. Einde van een fiscale ­eenheid VPB

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Fiscaal Rendement
Publicatiedatum: december 2025

Het kan door de verandering van de tarieven voor de VPB of misschien een wijziging van de omstandigheden binnen je bv fiscaal voordeliger zijn om de bestaande fiscale eenheid voor de VPB te verbreken. Soms is dat verbreken zelfs een moetje als er niet meer aan de voorwaarden wordt voldaan.

herwaardering

vrijstelling

Net als bij de vorming van de fiscale eenheid zitten aan het ontrafelen van de fiscale eenheid ook een aantal fiscale haken en ogen. Zo is er de verplichte herwaardering van transacties die binnen de fiscale eenheid hebben plaatsgevonden. De fiscus zal kritisch kijken naar de bestemming van vermogensbestanddelen waarmee ten tijde van de fiscale eenheid is geschoven. Verder is er vanaf het moment van beëindiging van de fiscale eenheid (weer) sprake van een deelneming. Dit zorgt ervoor dat de verkoop van de aandelen onder de deelnemingsvrijstelling valt (zie paragraaf 5.7).

5.1 Niet langer voldoen aan de voorwaarden

Als de fiscale eenheid niet langer aan één of meer van de gestelde voorwaarden voldoet, eindigt deze van rechtswege. Dit is bijvoorbeeld het geval als de moeder (een deel van) de aandelen in de dochter aan een derde verkoopt, waardoor niet meer wordt voldaan aan de 95%-bezitseis (zie hoofdstuk 2). De verkoop van meer dan 5% van de aandelen of het...

5.2 Verbreking door verplaatsing van leiding

Er zijn ook andere manieren waarop een fiscale eenheid kan eindigen. Bijvoorbeeld als een moeder- of dochtervennootschap met een vaste inrichting in Nederland de werkelijke leiding vanuit het buitenland naar Nederland verplaatst, bepaalt de wet dat de fiscale eenheid moet worden verbroken. Na verbreking van de eenheid kunnen moeder en dochter...

5.3 Verbreking vlak vóór liquidatie

Als een dochtermaatschappij in het zicht van liquidatie wordt ontvoegd, moet je de schulden van de dochter voorafgaand aan de ontvoeging waarderen op de bedrijfswaarde. De fiscale reserves voeg je toe aan de winst. De ‘winst’ die hierdoor ontstaat, is belast binnen de fiscale eenheid. Hierdoor wordt het gebruik van de liquidatieverliesregeling...

5.4 Gevolgen vervreemding, fusie of splitsing

Bij een bedrijfsfusie, een juridische fusie of een splitsing, vindt de fusie of splitsing plaats nadat de fiscale eenheid is verbroken en de betrokken vennootschap weer zelfstandig belastingplichtig is geworden. Vervolgens kan de onderneming eventueel gebruikmaken van de bijzondere faciliteiten bij fusie en splitsing. Deelnemingsvrijstelling...

5.5 Verzoek om beëdiging fiscale eenheid

Een fiscale eenheid kan op gezamenlijk verzoek van de moeder- en de dochtervennootschap(pen) worden beëindigd. In dit verzoek geef je aan voor welke dochters de ontvoeging geldt en met ingang van welk tijdstip de ontvoeging moet plaatsvinden. Dit tijdstip kan niet vóór de datum van indiening van het verzoek liggen. Het verzoek dien je in bij de...

5.6 Terugkomen op voeging dochter

Het aangaan van een fiscale eenheid voor de VPB kan soms ook later ongunstig uitpakken. Als je bijvoorbeeld binnen één boekjaar een dochtervennootschap opneemt in een fiscale eenheid en de fiscale eenheid met die dochter in hetzelfde boekjaar weer verbreekt, doet de fiscus alsof de fiscale eenheid nooit heeft bestaan. Vorming en verbreking fe in...

5.7 Boekhoudkundige gevolgen van verbreking

Een dochtermaatschappij is vanaf het moment dat deze niet meer onder de fiscale eenheid valt weer zelfstandig belastingplichtig. Vindt de verbreking plaats in de loop van het boekjaar, dan begint voor de dochter een nieuw (kort) boekjaar, dat aan het einde wordt afgesloten en waarover zij zelfstandig VPB-aangifte moet doen. Resultaat dochter Het...

5.8 Antimisbruikwetgeving

Rond het einde van een fiscale eenheid VPB en de ontvlechting van de ondernemingen kan er heel wat misgaan, waarbij ook wel eens oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van de fiscale eenheid. Om dit te vermijden heeft de wetgever een antimisbruikbepaling opgenomen in de wet. Deze bepaling in artikel 15ai van de Wet Vpb 1969 ziet onder meer op...