U bent hier

Onderneming & Fiscus
…
Formeel belastingrecht1. Inleiding van formeel ­belastingrecht
Voor Onderneming & Fiscus

1. Inleiding van formeel ­belastingrecht

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Fiscaal Rendement
Publicatiedatum: oktober 2019

Staat vast hoeveel belasting u moet betalen (materiële belastingrecht), dan krijgt u daarna te maken met het formele belastingrecht. U vindt daarin alle regels voor de heffing en inning van de belastingschuld. Wat zijn daarbij de rechten en plichten van de Belastingdienst? En niet te vergeten uw eigen rechten en plichten. Wat is er allemaal geregeld in het formele belastingrecht?

overheid en burgers

Het belastingrecht is onderdeel van het publiekrecht. Dit recht regelt de verhouding tussen overheid en burgers. Het belastingrecht is weer ingedeeld in twee soorten wetten: materiële en formele wetten.

Materiële wetten bepalen de verschuldigde belasting van uw onderneming. Voorbeelden hiervan zijn de Wet op de inkomstenbelasting 2001, de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 en de Wet op de omzetbelasting 1968.

Rechten en plichten

heffen en ­innen

Materiële wetten regelen dus hoeveel belasting verschuldigd is, formele wetten regelen hoe de Belastingdienst deze belasting vervolgens moet heffen en innen. In de formele wetten zijn ook de beperkingen opgenomen die u als burger goed beschermen tegen de grillen van de overheid. Daarnaast vindt u in de formele wetten ook de rechten en plichten van u als belastingplichtige. In dit dossier komen de verschillende aspecten van het formele belastingrecht aan bod.

1.1 De basis van het formele belastingrecht

De basisregels voor het formele belastingrecht zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). In de wetten zijn regels opgenomen omtrent bezwaar- en beroepsprocedures, de wijze van heffing van belastingen (via aangiften of aanslagen), maar zij beschrijven ook de plichten van...

1.2 Regels voor bezwaar en beroep

Hoofdstuk 3 gaat uitgebreid in op de mogelijkheden die u als belastingplichtige heeft om u te verweren tegen beslissingen van de Belastingdienst. In eerste instantie gebeurt dit via een bezwaarprocedure, waarbij een andere belastingfunctionaris dan de inspecteur die de aanslag heeft opgelegd, het dossier nogmaals beoordeelt. Verweren Komt ook deze...

1.3 Uw rechten en plichten

Als de fiscus u benadert, kan dat de nodige vragen oproepen. Moet u de fiscus toegang geven tot uw pand? Bent u verplicht om antwoord te geven op een vragenbrief? Moet u ook medewerking verlenen aan een onderzoek dat is gericht op uw klant? Allemaal vragen over uw rechten en plichten. Spelregels Daarnaast heeft de Belastingdienst informatie nodig...

1.4 Navorderen en naheffen

Soms komt het voor dat de inspecteur een aanslag niet juist vaststelt, bijvoorbeeld omdat hij een fout maakt of omdat de belastingplichtige bepaalde gegevens (bewust) niet in zijn aangifte heeft vermeld. In hoofdstuk 5 wordt hierop ingegaan en ziet u dat het niet altijd ‘jammer, maar helaas’ is voor de Belastingdienst, maar dat er onder...

1.5 Bestuurlijke boetes

Het formele belastingrecht stelt de Belastingdienst in staat om boetes op te leggen. U mag er als belastingplichtige overigens wel op vertrouwen dat u beschermd bent tegen een overijverige ambtenaar die al te kwistig met boetes strooit. Dat laat echter onverlet dat tegenover bewuste belastingontduiking stevige sancties staan. Soms kan dit zelfs...

1.6 Invorderen van belastingschulden

De taak van de Belastingdienst eindigt niet bij het opleggen van een aanslag. Het is dan de kunst om de belastingschulden ook daadwerkelijk te innen. De regels hiervoor zijn vastgelegd in een formele wet: de Invorderingswet 1990. Maatregelen In deze wet zijn onder andere de betalingstermijnen opgenomen en de maatregelen die de Belastingdienst kan...

1.7 Aansprakelijkheid belastingschulden

In bepaalde situaties kan de Belastingdienst anderen dan de belastingschuldige aanspreken om de belasting te betalen. De ander is dan aansprakelijk voor de nog openstaande belastingschuld. De aansprakelijkheid is in de wet opgenomen om te voorkomen dat de fiscus belastinggeld misloopt. Vormen Uiteraard moet u proberen om te voorkomen dat u met...