U bent hier

Onderneming & Fiscus
…
Formeel belastingrecht2. De basis van het formele belastingrecht
Voor Onderneming & Fiscus

2. De basis van het formele belastingrecht

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Fiscaal Rendement
Publicatiedatum: oktober 2019

Het formele belastingrecht is in verschillende wetten geregeld. De basis daarvoor is vastgelegd in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). U kunt deze wetten zien als de spelregels waaraan alle deelnemers zich hebben te houden. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn daarbij ook erg belangrijk.

In het verleden had elke heffingswet zijn eigen formele voorschriften. Dit was onoverzichtelijk en daarom heeft de wetgever al die regels ondergebracht in de AWR. Daarnaast maakt het belastingrecht onderdeel uit van het bestuursrecht: de regels waar de overheid zich aan moet houden bij het nemen van besluiten. Deze regels kunt u terugvinden in de Awb.

2.1 Algemene wet bestuursrecht (Awb)

De bepalingen in het bestuursrecht waren verspreid over diverse wetten. Op 1 januari 1994 is daar verandering in gekomen met de invoering van de Awb. De Awb zorgt nu voor een stelsel van algemene regels voor alle uitvoerders van overheidsregelgeving (dus ook de Belastingdienst). 2.1.1 Opbouw van de Awb De algemene regels voor het bestuursrecht...

2.2 Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR)

In 1959 is de AWR ingevoerd. Eén van de belangrijkste redenen voor de totstandkoming ervan was het bijeenbrengen van de afzonderlijke heffingswetten op het gebied van het formele recht en het fiscale strafrecht in één wet, die procedurele en formele aspecten regelt. 2.2.1 Toepassing van de AWR De AWR is van toepassing op alle rijksbelastingen. De...

2.3 Vergelijking tussen Awb en AWR

In de Awb en AWR zijn verschilende formele regels opgenomen. Maar wat zijn de overeenkomsten en verschillen? En hoe is de rangorde tussen die twee wetten geregeld? 2.3.1 Overeenkomsten Er zijn duidelijke overeenkomsten te vinden tussen beide wetten. Ten eerste behoren beide wetten tot het bestuursrecht. Dit betekent dat in beide wetten bepalingen...

2.4 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur

Voor het heffen van belastingen gelden een aantal gedragsregels voor de Belastingdienst. Deze gedragsregels worden de algemene beginselen van behoorlijk bestuur genoemd. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen formele en materiële beginselen en ook tussen geschreven en ongeschreven beginselen. Tweeledige functie De functie van de algemene...