4. PSA verdient uw volledige aandacht

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Arbo Rendement

Publicatiedatum: oktober 2016

Waar fysieke belasting zichtbaar voor klachten aan het bewegingsapparaat zorgt, heeft een groot deel van de arbeidsbelasting juist minder zichtbare gevolgen. Zo kan psychosociale arbeidsbelasting (PSA) werkstress tot gevolg hebben. Stress zorgt voor zowel onzichtbare geestelijke als zichtbare fysieke klachten. Zorg er daarom voor dat u een beeld heeft van de PSA-risico’s en voer daar actief beleid tegen.

focus

De aanpak van werkdruk en -stress is in 2016 één van de focusgebieden van de Inspectie SZW. De inspecteurs maken actief jacht op organisaties die de aanpak van PSA laten versloffen. Dat doet de Inspectie niet voor niets, want de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting staat hoog op de agenda in politiek Den Haag. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft namelijk opgemerkt dat PSA tot veel verzuim leidt. Daarom moeten organisaties een zogenoemd PSA-beleid opstellen en aan de RI&E toevoegen.

4.1 Plicht van de werkgever

Het is de plicht van de werkgever om de werknemer te beschermen tegen arbeidsrisico’s. Voor u als arboverantwoordelijke mag dat geen verrassing zijn, het staat immers in de Arbowet. Sinds de invoering van de nieuwe Arbowet in 2007 is uw werkgever verplicht om PSA in het arbobeleid op te nemen. Dus u moet zien te ontdekken welke vormen van...

4.2 Definitie van stress

Stress is het gevolg van een onevenredige arbeidsbelasting op het psychische vlak. Dat heeft niet alleen gevolgen op het psychische of sociale vlak, het zorgt ook voor lichamelijke klachten. In de Arbowet is stress als volgt omschreven: ‘De factoren seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk in de arbeidssituatie die stress...

4.3 Vormen van belasting

Om het risico van PSA-belasting goed in beeld te brengen, is het belangrijk om de vormen van belasting te kennen. Vroeger leek het eenvoudiger: de werknemer werd lichamelijk belast. Tegenwoordig heeft hij ook te maken met belasting op het geestelijke vlak en dat is nu zelfs de grootste belasting. Die belasting is onder te verdelen in twee soorten...

4.4 Werkdruk

Medewerkers die een deadline moeten halen en daarvoor flink moeten overwerken, voelen werkdruk. De werkgever verwacht dat zijn werknemers ‘hart voor de zaak’ hebben en legt de taken dus onverminderd bij hen neer. Zij beginnen ondertussen opgebrand te raken, ze voelen de druk om aan de kwalitatieve en kwantitatieve taakeisen te voldoen. Op het...

4.5 Pesten

Gelukkig heerst er binnen uw organisatie een goede sfeer, er worden immers dagelijks grappen gemaakt. Maar let op: als u merkt dat de grappen altijd ten koste gaan van dezelfde persoon, moet u alert zijn. Betreft het nog een grapje of is het pesten? Wat voor de ene werknemer een geintje is, ervaart de ander als grievend. Het verschil tussen een...

4.6 Agressie en geweld

Pesten is al een vorm van verbaal en fysiek geweld, maar dat kan uitmonden in geweld op de werkvloer. Waar pesten vaak geniepig en kleinerend is, ervaren mensen schelden al als agressie. De Arbowet definieert drie vormen van agressie: verbale agressie; fysieke agressie; psychische agressie. Het is goed om u ervan bewust te zijn dat er...

4.7 Seksuele intimidatie

Voordat een slachtoffer seksuele intimidatie bij u aanhangig maakt, is er waarschijnlijk al te veel gebeurd. Slachtoffers van seksuele intimidatie voelen vaak schaamte om het te melden. Daarnaast bestaat de kans dat de dader zegt dat het slachtoffer de ongewenstheden heeft uitgelokt. In zo’n geval kan er een situatie ontstaan waarin juist het...

4.8 Discriminatie

Hoewel discriminatie officieel de ‘jongste’ vorm van PSA is - sinds 2009 is discriminatie toegevoegd aan de Arbowet - is het een dreiging om serieus rekening mee te houden. Discriminatie staat inmiddels in de top van PSA-risico’s, dus u moet aandacht besteden aan het voorkomen en bestrijden van ontoelaatbaar onderscheid. De verplichting om het...

4.9 Tijdig signaleren

Bij psychosociale arbeidsbelasting is het tijdig signaleren van het probleem erg belangrijk. Hoe eerder u gevaren kunt aanpakken, des te minder problemen het oplevert voor de werknemer en organisatie. Blijft bijvoorbeeld het pesten doorgaan, dan neemt de kans op stress snel toe. Om de risico’s te signaleren, moet u goede voelsprieten hebben...

U bent hier