U bent hier

Onderneming & Salaris
…
Strategisch arbeidsvoorwaardenbeleid3. Variabele beloning en bonus: vloek of zegen?
Voor Onderneming & Salaris

3. Variabele beloning en bonus: vloek of zegen?

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: december 2020

De afgelopen jaren was de variabele beloning of bonus vaak onderwerp van discussie. Er zijn zelfs mensen die beweren dat de economische crisis die in 2008 ontstond, aan bonussen is te wijten. Dit soort beloningen zouden allerlei negatieve effecten hebben. Waarom stellen veel organisaties dan nog steeds bonussen in het vooruitzicht voor het leveren van prestaties?

prestatie

loon

Een bonus is een vorm van beloning voor het leveren van een bepaalde prestatie. Het leveren van arbeid is een prestatie; ter compensatie ontvangen werknemers loon. Dit principe is zo sterk in onze maatschappij verankerd, dat het zelfs in het wetboek is vastgelegd: de werknemer verplicht zich persoonlijk om een zekere periode arbeid te verrichten onder het gezag van een werkgever en ontvangt daarvoor loon. Dit staat in artikel 7:610, lid 1 van het Burgerlijk Wetboek.

3.1 Beloning

Beloning wordt in relatie tot arbeid vaak gezien als een geldelijke beloning, maar dit hoeft dit niet per se. Uit onderzoek blijkt dat er ook andere beloningsvormen zijn die de ‘moderne’ werknemer minstens zo belangrijk vindt. Voor sommige zijn ze zelfs belangrijker dan een geldelijke beloning. Zo kiest de moderne werknemer niet meer direct voor...

3.2 Motivatie

Welke vorm van beloning uw organisatie ook kiest, deze is altijd bedoeld om mensen te motiveren en ze prestaties te laten verrichten die de organisatie graag ziet. Psychologen maken daarbij een onderscheid tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. 3.2.1 Intrinsieke motivatie Intrinsieke motivatie ligt binnen de persoon zelf. De bron van...

3.3 Bonus als motivator

Als het gaat om sturen van prestaties, is de bonus als (extrinsieke) motivator vooral bij Amerikaans georiënteerde organisaties jarenlang gemeengoed en ‘the holy grail’ geweest. Er heerste een diep geloof dat organisaties met bonussen konden afdwingen wat ze wilden. Ook vandaag de dag zit dit geloof nog steeds diep verankerd in sommige...

3.4 Vloek of zegen?

Is een bonus nu een vloek of een zegen? Uit voorgaande blijkt dat het antwoord genuanceerd ligt. In een productieomgeving zou een bonus prima kunnen werken, en gaan de prestaties waarschijnlijk omhoog. In een adviserende, beleidsvormende of managementomgeving ligt een bonus veel gevoeliger. Als prestatiestimulans kan het daar eerder averechts...

3.5 De bonus en de HR-professional

Een bonus zet u primair in om organisatieprestaties te verbeteren. Het is een prikkel om werknemers hun werk beter te laten doen, waardoor de organisatie meer overhoudt. Denk aan rendement, efficiëntie en omzet. 3.5.1 Wel of geen b onus? De vraag wel of geen bonus moet niet alleen aan de HR- of managementtafel worden beantwoord, maar ook breed...