4.1 Vier typen hybride medewerkers
standaard
Het grote verschil met eerdere bewegingen, zoals bijvoorbeeld Het Nieuwe Werken, is dat in het hybride werken er niet zoiets bestaat als een ‘one size fits all’ of ‘eenheidsworst’. Bij Het Nieuwe Werken werd meer gekeken naar een organisatie of team als geheel, waarvoor een standaard manier van werken werd uitgerold. In het hybride werken maakt u onderscheid tussen de verschillende typen medewerkers die aanwezig zijn binnen uw team. En ieder type vraagt van u om een andere wijze van aansturing.
Als u inzicht heeft in deze verschillen, draagt dit bij aan een betere overgang van zowel het team als het individu naar het hybride werken.
Onderscheiden
Er zijn vier verschillende typen hybride medewerkers te onderscheiden.
4.1.1 De kantoortijger
heilig
asynchroon werken
geen voorstander
De kantoortijgers verkiezen het werken op kantoor boven alle andere opties. Met andere woorden: het kantoor is heilig. Tot deze groep behoren overigens ook vaak de werknemers in een organisatie of team die vanwege hun rol niet thuis kunnen werken. Werken vanuit huis of elders (bij de klant, onderweg, horecalocatie) doen ze zelden. Plaats- en tijdonafhankelijk werken, inclusief asynchroon werken, past niet bij de kantoortijger. Als het kan, geeft hij de voorkeur aan vaste werktijden en het werken vanaf een vaste plek op kantoor. Of een kantoortijger überhaupt tegen verandering is, is moeilijk te zeggen, maar zeker is wel dat hij meestal geen voorstander is van het hybride werken, ook al zouden zijn werkzaamheden dit wel toelaten.
Synchroon en asynchroon werken
realtime
Synchroon werken (bijvoorbeeld een telefoongesprek, videovergadering, chatbericht of een fysieke vergadering) is realtime en vereist onmiddellijke betrokkenheid, terwijl asynchroon werken (e-mail, gedeelde documenten of samenwerkingsmiddelen) een meer flexibele aanpak biedt, waarbij deelnemers op verschillende tijdstippen kunnen reageren.
Aansturen
kantoorleven
werkplek
vastleggen
Met de volgende tips stuurt u de kantoortijger aan:
- Dring de kantoortijger het hybride werken niet op. Bied hem vooral de juiste ondersteuning om eventuele nieuwe vaardigheden aan te leren of onder de knie te krijgen.
- Beoordeel de kantoortijger op de kwaliteit van zijn werk en betrokkenheid bij de organisatie en het team in plaats van op zijn aanwezigheid op kantoor.
- Kantoortijgers missen niet alleen een eigen bureau, maar het hele kantoorleven op zichzelf. En die is in veel organisaties en teams flink onderhevig geweest aan verandering sinds corona. Zorg voor een praktisch en goed gestructureerd rooster, werkplan of een overzicht wie wanneer waar (aanwezig) is. Zorg ervoor dat alle agenda’s van de medewerkers binnen de organisatie of het team inzichtelijk en up-to-date zijn.
- De garantie van een werkplek op kantoor die voor een kantoortijger vertrouwd aanvoelt, is nodig voor zijn werktevredenheid en welzijn. Overweeg daarom om hem een eigen plek toe te wijzen of bijvoorbeeld de optie om een plek voor langere tijd te reserveren. En waarom zou u kantoortijgers niet hun eigen plek of zone geven als er voldoende ruimte bij u op kantoor is? Hybride werken is per slot van rekening geen doel op zich.
- Laat de kantoortijger genomen besluiten, overleg, conversaties et cetera, waar anderen niet bij (kunnen) zijn, vastleggen en documenteren in bijvoorbeeld de virtuele omgeving van het team.
- Een kantoortijger leert het liefst door het te vragen aan andere collega’s die om hem heen zitten. Ook de term ‘learning on the job’ is er een die past bij de kantoortijger.
Houd hier rekening mee als leidinggevende in het kader van duurzame inzetbaarheid en daarmee het ‘Leven Lang Leren en Loopbaanontwikkeling’-principe.
4.1.2 De netwerker
sociale netwerk
De netwerker hecht belang aan menselijk contact en is een graag gezien lid van het sociale netwerk bij u op kantoor. Netwerkers krijgen energie van anderen om hen heen. Ze investeren tijd in en aandacht aan sociale netwerken die in de organisatie bestaan of zijn daar zelf een drijvende kracht achter.
Netwerkers zijn vaak de medewerkers die de motor zijn achter de personeelsvereniging of altijd aanwezig zijn op borrels en andere sociale activiteiten die worden georganiseerd.
Verbinden
contact
Een netwerker is goed in samenwerken en verbindingen maken over team- en afdelingsgrenzen heen, maar een netwerker schroomt ook niet om over organisatiegrenzen heen contact te leggen. In zijn drang naar verbinding met anderen beseft een netwerker dat het zich eigen moeten maken van nieuwe manieren van werken (zoals hybride en asynchroon werken) nodig is om de connectie met de andere typen aan te kunnen gaan.
Ondanks zijn drang naar sociaal contact, zal een netwerker niet meer zo snel voltijds op kantoor aanwezig zijn. Zeker niet nadat hij heeft ervaren welk positief effect het hybride werken op zijn werk-privébalans heeft.
Zaligmakend
activiteiten
werk- en vergaderplek
betrokkenheid
persoonlijk
sociale interactie
Het kantoorleven is voor een netwerker minstens zo belangrijk als voor een kantoortijger. Alleen hebben de netwerkers tijdens de pandemie ingezien dat het voltijds werken op kantoor niet zaligmakend is en dat het prima is om ook vanuit huis te werken. De volgende tips helpen u om de netwerker op de juiste manier aan te sturen:
- Maak (net als bij de kantoortijger) voor de netwerker inzichtelijk wie er wel en niet op kantoor aanwezig is. Zo kan hij zijn werkzaamheden plannen rond de activiteiten van het team en de connecties en interacties over de teams heen.
- Zorg ervoor dat de netwerker binnen uw organisatie of team de ‘garantie’ op een werk- en vergaderplek op kantoor heeft als hij daar is. Is de netwerker op kantoor dan hoeft hij niet te lang te zoeken naar een werk- of vergaderplek, omdat er voldoende opties zijn om te werken en te vergaderen.
- De netwerker is zich ervan bewust dat mensen die regelmatig naar kantoor gaan zichtbaarder zijn voor hun leidinggevende dan degene die dat niet doen. Maak hem duidelijk dat betrokkenheid bij de organisatie en uw team vóór zichtbaarheid bij het leidinggevend kader en management gaat.
- Om hem te helpen in de transitie naar hybride werken, zult u een netwerker persoonlijk moeten betrekken bij deze nieuwe manier van werken.
- Zorg dat de netwerkers in uw organisatie of team de mogelijkheid hebben om samen te werken en zorg voor een (al dan niet toevallige) sociale interactie, inclusief een bijbehorende kantooromgeving die dit faciliteert.
Netwerkers leren het liefst door het volgen van workshops of het bezoeken van netwerkbijeenkomsten. Houd hier rekening mee in het kader van duurzame inzetbaarheid en daarmee het ‘Leven Lang Leren en Loopbaanontwikkeling’-principe.
4.1.3 De hybride werker
optimale plek
bereidwillig
De hybride werker is flexibel en vindt altijd de beste plek om zijn taak van dat moment uit te voeren. Dit kan zowel op kantoor, thuis als elders (klant, onderweg, co-werklocatie of horecagelegenheid) zijn. Hij is bewust op zoek naar de optimale plek of omgeving voor een activiteit. Hierbij rekent hij niet met een vast tijdsbestek van bijvoorbeeld een dag of een week, maar kan dit ook per dag variëren. Zijn werkstijl beperkt zich niet tot een vast patroon. Meestal is de agenda leidend, maar andere factoren, zoals persoonlijke voorkeur, privé, duurzaamheid, efficiency, gevoel en kosten spelen hierbij ook een belangrijke rol. Hij is de meest bereidwillige collega als het gaat om het veranderen van of toewerken naar een nieuwe manier van werken voor uw organisatie of het team. De hybride werker past zich graag aan als dit betekent dat hij zijn werk daarmee nog effectiever, efficiënter of slimmer kan inrichten. Daarbij schuwt hij niet nieuwe processen of technologie te ontdekken en leren, zoals asynchroon werken.
Ook is dit type werknemer degene die andere teamleden helpt met vragen en hun ontwikkeling in deze nieuwe manier van werken.
Aandacht
instrumenten
arbeidsvoorwaardenpakket
samenwerkingssoftware
Tips om de hybride werker aan te sturen:
- Dit type staat van nature open voor verandering en is bereid zich hier actief voor in te zetten. Voorzie hem van de juiste instrumenten om zelf de verandering door te kunnen maken in zijn eigen tempo.
- Geef dit type voldoende aandacht en uitdaging. Blijf met hem in gesprek over de toekomst en zijn ambities.
- Maak hem duidelijk dat betrokkenheid en output vóór zichtbaarheid en aanwezigheid gaat.
- Bied hem een door de organisatie beschikbaar gesteld dynamisch en flexibel arbeidsvoorwaardenpakket dat meebeweegt met zijn wensen en behoeften. Zowel voor op kantoor, thuis als elders.
- Ontzorg hem en bied hem zekerheid met werkplekreservering, flexibiliteit in werkplek, inzicht in wie waar is en een centrale supportdesk voor technische, facilitaire en HR-gerelateerde vragen die zowel fysiek als online beschikbaar is.
- Om deze synchrone en asynchrone werkers zo goed mogelijk te ondersteunen, is het overal digitaal toegankelijk maken van veilige samenwerkingssoftware, scrumboards, whiteboardschetsen en notities noodzakelijk.
- De hybride werker leert het liefst door korte instructievideo’s of directe uitleg. Houd hier rekening mee in het kader van duurzame inzetbaarheid en daarmee het ‘Leven Lang Leren en Loopbaanontwikkeling’-principe.
4.1.4 De thuistijger
thuiswerkomgeving
Thuistijgers zijn onafhankelijk en autonoom met een hoog zelfsturend vermogen. De thuistijger vindt het fijn om vanuit huis te werken, weinig reistijd te hebben en zonder al te veel omgevingsgeluiden te werken. Vaak heeft hij een volwaardige thuiswerkomgeving in een afsluitbare ruimte, oudere of uitwonende kinderen of een reden vanwege privéomstandigheden waardoor hij een voorkeur heeft voor vanuit huis werken. De thuiswerkplek krijgt al snel de voorkeur als de kantooromgeving te weinig concentratie- of stilteruimtes heeft. Plaats- en tijdonafhankelijk werken, inclusief asynchroon werken, past bij hem.
Thuistijgers hebben minder behoefte aan sociale interactie met collega’s. Vaak hebben ze al een stevig netwerk en relaties binnen de organisatie.
Kantoor
productief
bedrijfsbijeenkomst
collectief belang
plenair
verloop
vereenzaming
Dat wil niet zeggen dat thuistijgers er moeite mee hebben om eens in de zoveel tijd naar kantoor te komen, bijvoorbeeld voor een teamdag of vergadering, als de organisatie of het team hierom vraagt. Thuistijgers zijn meestal zeer productief. Ze floreren in een omgeving met veel autonomie en het maken van eigen keuzes. Met de volgende tips stuurt u de thuistijger aan:
- Dwing de thuistijger niet om (in zijn ogen) onnodig naar kantoor te komen, ook al heeft u hier zelf een andere mening over. Wijs thuistijgers erop dat het op kantoor werken helpt in de samenwerkingsrelatie met andere werknemers en de verantwoordelijkheid die zij hebben richting nieuwe medewerkers en junioren.
- Houd de thuistijger verbonden met de cultuur van het team en de organisatie. Nodig thuistijgers persoonlijk uit om zich aan te sluiten bij de sociale bedrijfsbijeenkomsten of zorg misschien zelfs voor digitale teamkanalen die de hele dag open staan, waardoor spontane conversaties tussen werknemers ontstaan.
- Maak duidelijk dat betrokkenheid en output vóór zichtbaarheid en aanwezigheid gaat, maar dat een volledig gebrek aan aanwezigheid niet gewenst is vanwege het collectieve belang van zowel het team als de organisatie. Spreek in teamverband met de thuistijger af wat het optimale minimum van aanwezigheid in het team is.
- Zorg voor gelijkwaardigheid en inclusiviteit in (hybride) overleg en communicatie. Documenteer alle besluiten, acties, dialogen et cetera zorgvuldig, zodat de thuistijger deze op een asynchrone wijze kan bekijken en iedereen op de hoogte is en feedback kan geven. Neem bijvoorbeeld teamoverleg op of kijk wat artificial intelligence (AI) voor mogelijkheden kan bieden op dit gebied. Bespreek de echt grote aankondigingen plenair in een overleg waar iedereen ook fysiek bij aanwezig is. Dat geldt ook voor het geven van erkenning voor werkzaamheden aan teamleden.
- Zorg dat de thuistijger doelgericht werkt en maak zijn output inzichtelijk binnen het grotere geheel. Faciliteer niet alleen het solowerk dat hij doet, maar ook de samenwerking met de andere teamleden daarin. Thuistijgers hebben namelijk de neiging om met een vaste groep van medewerkers te werken en niet te kijken naar nieuwe teamleden of medewerkers met wie zij weinig tot geen contact hebben. Als zij in die vaste groep blijven werken, dan ontstaat het gevaar dat door verloop na enkele jaren nog maar een zeer klein netwerk overblijft en zij zichzelf daarmee overbodig maken.
- Ruim voldoende tijd in voor de persoonlijke onderwerpen en doe dit het liefst in een bilateraal gesprek waarbij u elkaar fysiek ziet, om op die manier connectie te houden. Dit is de groep medewerkers die het meeste risico heeft op vereenzaming.
- Thuistijgers leren het liefst door de dingen zelfstandig uit te zoeken. Voorzie ze van alle mogelijke informatie, zodat ze vervolgens zelf hun weg kunnen vinden. Houd hier rekening mee in het kader van duurzame inzetbaarheid en daarmee het ‘Leven Lang Leren en Loopbaanontwikkeling’-principe.