3. Wat is een inventarisatie en evaluatie van risico?

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Arbo Rendement

Publicatiedatum: november 2023

In hoofdstuk 2 kwam al aan bod dat uw werkgever volgens de Arbowet verplicht is om een RI&E te hebben. Het doel is om ongewenste situaties op het werk te voorkomen door risico’s planmatig te beheersen. De bescherming van werknemers staat hierbij centraal. Dit hoofdstuk gaat dieper in op de RI&E en hoe u die opstelt.

deugdelijk

Volgens artikel 5 van de Arbowet moet het arbobeleid van de werkgever gebaseerd zijn op een deugdelijke en schriftelijke RI&E. Daarin moeten zijn opgenomen de risico’s die het werk met zich kan meebrengen en de aard en ernst van die risico’s.

In een plan van aanpak, onderdeel van de RI&E, geeft de werkgever vervolgens aan welke maatregelen hij zal nemen in verband met de voorkomende risico’s. De omvang en de inhoud van de RI&E kunnen per organisatie verschillen.

3.1 Risico en gevaar

Er is enige discussie over wat de begrippen risico en gevaar precies betekenen. Dat is begrijpelijk, aangezien beide begrippen naast elkaar staan in de Arbowet. Daardoor is het lastig om precies te bepalen wat de wetgever verstaat onder een risico of een gevaar. Het verschil tussen risico en gevaar Onderzoekers Blom en Nijhuis schreven in 1996 in...

3.2 Inventarisatie van risico’s

Wilt u weten of het nodig is om risico’s te verminderen, en hoe u dat moet doen, dan moet u allereerst de risico’s in kaart brengen (inventariseren). In de praktijk staat het controleren van (werk)situaties aan de hand van checklists ook wel bekend als een risico-inventarisatie. Checklist Werkgevers gebruiken ook wel een checklist om de gevaren te...

3.3 Methode 1: kans en effect

De eerste methode sluit aan bij de definitie van risico als combinatie van kans en effect in relatie tot blootstelling. Het gebruik van een ‘relative ranking’-methode is hiervan een voorbeeld (zie kader). Het is een manier om de grootte van risico’s op een semikwantitatieve manier in te schatten. De uitkomst is betrekkelijk en heeft geen absolute...

3.4 Methode 2: normen en waarschijnlijkheid

Het inschatten van een kans is – naast blootstelling – gekoppeld aan de vraag of een bepaalde gebeurtenis zich zal voordoen. Of dat een gemeten waarde binnen een bepaald bereik zal vallen (norm). Als een ‘bron’ de kans op gezondheidsklachten beïnvloedt, zijn risico’s voor sommige onderwerpen kwantitatief uit te drukken, maar voor andere...

3.5 Methode 3: benchmarking

Benchmarking vormt, naast het kwantificeren van kansen en effecten en naast het gebruik van normen, een derde manier om risico’s te evalueren. Benchmarking is een methode om een functie, activiteit of bedrijfsproces van een organisatie te vergelijken met de ‘best practices’ van andere organisaties. Op grond daarvan is het mogelijk om de eigen...

3.6 Methode 4: risicobeleving en evaluatie van risico’s

De vierde aanpak gaat uit van de manier waarop de direct betrokkenen de risico’s beleven. Daarbij baseren onderzoekers zich op gestructureerde interviews of medewerkersonderzoeken. Als uit de interviews of antwoorden blijkt dat bijvoorbeeld meer dan de helft een scenario bevestigt, kan er sprake zijn van een risico. Vragenlijst Voorbeeld van...

3.7 Plan van aanpak

De risicoanalyse (zie ook hoofdstuk 2) zoals bedoeld in de arbowetgeving, is gebaseerd op het idee dat door veranderingen in de context (situatie) nieuwe gevaren kunnen ontstaan. Deze visie is ook verwerkt in artikel 2.9 van het Arbobesluit. Zo zijn arbodiensten verplicht om risico’s vanuit drie invalshoeken (techniek, organisatie en gedrag) te...

U bent hier