6.1 Beoordelingssystemen
evalueren
Een beoordelingssysteem helpt je om prestaties, vaardigheden en gedrag gestructureerd te evalueren. Althans, dat is de doelstelling. Vaak lukt dit niet goed (genoeg), omdat beoordelen voor een deel subjectief is. Het doel is meestal voor de organisatie net wat anders dan voor het individu. De organisatie evalueert de bijdrage, dus hoe de werknemer zijn werk heeft gedaan en hoe hij zich heeft ontwikkeld.
Voor werknemers is de salarisverhoging meestal belangrijk. Hoeveel salaris krijg ik erbij en hoe goed doe ik het ten opzichte van mijn collega’s? Hierbij gaat het om een gevoel van erkenning voor de bijdrage van de werknemer. Daarnaast zijn doorgroeimogelijkheden vaak van belang.
Beoordelingskenmerken
elementen
zelfevaluatie
competenties
Er zijn veel soorten beoordelingssystemen, te veel om hier allemaal op te noemen. Bij het samenstellen van een systeem moet je de elementen selecteren die je belangrijk vindt, dus wat ga je beoordelen, wat vindt jouw organisatie belangrijk? De meestgebruikte elementen of kenmerken bij het beoordelen en evalueren:
- Resultaat: je kijkt naar het (eind)resultaat, vaak op basis van targets of KPI’s. Dit zijn meestal kwantitatieve doelstellingen, zoals het opleveren van een project.
- Ontwikkeling: feedback over het functioneren, vaak vanuit de leidinggevende, om bij te sturen en te groeien.
- Zelfevaluatie: de werknemer evalueert zichzelf, 180 gradenfeedback genoemd. De leidinggevende heeft hierbij een begeleidende rol (hij beoordeelt ook mee).
- 360 gradenfeedback: de werknemer krijgt naast de input van de leidinggevende ook feedback van anderen, zoals collega’s en klanten. Dit geeft vaak een completer beeld van het functioneren van een werknemer.
- Cijfers: scores en cijfers maken prestaties meetbaar en vergelijkbaar. Dit wordt veel gebruikt in sales, marketing en productie, maar is ook in andere functies toepasbaar.
- Competenties: focus op specifieke vaardigheden, zoals communicatie, analytisch vermogen, leiderschap en samenwerking.