U bent hier

Onderneming & Personeel
HR en klimaat & milieu2. Duurzaamheidswetgeving en de rol van HR2.3 ESG-fraude

2.3 ESG-fraude

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier HR Rendement
Publicatiedatum: juli 2025

misleidend

Bij de CSRD komt het begrip ‘ESG-fraude’ om de hoek kijken. Wat is dat precies? ESG-fraude houdt in: misleidende rapportage over de onderdelen ‘environment’ (E), ‘social’ (S) en ‘governance’ (G) in organisaties (zie ook paragraaf 2.1.3).

Rooskleurig

onjuist

Een organisatie kan op verschillende manieren ESG-fraude plegen. Bijvoorbeeld door:

  • het
  • manipuleren van duurzaamheidsinformatie, waardoor onjuiste of onvolledige data worden gepresenteerd;
  • het bewust overmatig of juist geen aandacht besteden aan een bepaald duurzaamheidsthema.

Doet een organisatie dat laatste, dan is er sprake van een onevenwichtige rapportage; er wordt niet aan elk duurzaamheidsthema evenveel aandacht besteed.

ESG-fraude kan ook betrekking hebben op de manipulatie van brondata voor kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) die in een rapportage zijn opgenomen. Daardoor kan een te rooskleurig beeld ontstaan van de duurzaamheidsprestaties van de organisatie.

Kinderschoenen

weinig jurisprudentie

kennis

ESG-fraude kan in de hand worden gewerkt, omdat deze rapportering over duurzaamheid nog in de kinderschoenen staat. Er is nog weinig ervaring met deze materie en ook weinig jurisprudentie om te raadplegen. In tegenstelling tot het rapporteren over financiële cijfers in de jaarrekening, is er bij het rapporteren over duurzaamheid vrij veel ruimte voor interpretatie. Dit maakt de bewegingsvrijheid van de opsteller van ESG-informatie ruimer, wat ertoe kan leiden dat er verkeerd wordt gerapporteerd over de duurzaamheidsprestaties van een organisatie. ESG-rapportage vraagt ook om andere kennis en vaardigheden van de opsteller. Opstellers van dergelijke rapportages moeten op korte termijn kennis over ESG-thema’s als CO2, biodiversiteit, mensenrechten en dergelijke zaken onder de knie krijgen, omdat het zaken zijn die traditioneel gezien weinig aandacht kregen.

Verschillen met greenwashing

intentie

fraudegevoelig

De termen ‘ESG-fraude’ en ‘greenwashing’ worden nog weleens door elkaar gebruikt. Toch zijn er duidelijke verschillen. ESG-fraude betreft vooral misleiding over duurzaamheidsprestaties in de jaarrekening en het duurzaamheidsrapport. Greenwashing, waarbij een organisatie zich groener of maatschappelijk verantwoordelijker voordoet dan daadwerkelijk het geval is, kan gaan over álle uitingen op het gebied van duurzaamheid. Bij ESG-fraude is er ook duidelijk sprake van intentie. Bij greenwashing hoeft daar geen sprake van te zijn.

Positief profileren

Duurzaamheidsrapportages zijn fraudegevoelig, omdat organisaties de druk voelen om hun prestaties positiever te presenteren dan ze zijn. De wens om zich positief te profileren kan leiden tot een vertekend beeld, vooral als de werkelijke verduurzaming beperkt is.