8.5 Gevaren en valkuilen
risico’s
Thuiswerken is voor veel werknemers een uitkomst. Ze zijn flexibeler, kunnen tussendoor even snel naar een afspraak en besparen op reistijd. Maar een thuiswerker moet bepaalde zaken die op kantoor misschien wel heel vanzelfsprekend zijn, thuis goed in de gaten houden. Hieronder leest u over een aantal risico’s die thuiswerkers lopen.
De risico’s van thuiswerken moet de werkgever opnemen in de RI&E en hij moet maatregelen nemen om deze risico’s tegen te gaan. Denk aan regelmatig terugkerende voorlichting over gezond en veilig thuiswerken.
8.5.1 Te lang werken
reistijd
Een werknemer bespaart reistijd als hij vanuit huis werkt. Op drukke dagen is het verleidelijk om die gewonnen tijd te gebruiken voor werk. Of om nog even snel iets af te maken en dan toch te lang door te werken. Dat is niet erg als het incidenteel gebeurt, maar op de lange termijn werkt de werknemer meer uren dan waar hij voor betaald krijgt.
fysieke klachten
Een risico van te lang werken is dat een werknemer te lang achtereen in dezelfde houding werkt en fysieke klachten ontwikkelt. Een ander risico is dat hij op den duur meer werk op zijn bordje krijgt, omdat zijn leidinggevende niet weet dat hij zoveel werk gedaan krijgt, omdat hij te lang werkt. Dan kan hij overbelast raken.
8.5.2 Te veel werken
Op kantoor is het makkelijker om even informeel bij te praten door bij elkaar binnen te lopen of door even een praatje te maken bij de koffieautomaat.
Een werknemer heeft werkend vanuit huis waarschijnlijk minder contact met zijn leidinggevende. Een werknemer kan er vanwege dat verminderde contact moeite mee hebben om zijn grenzen aan te geven.
actief
overbelasting
Als een leidinggevende er niet naar vraagt, moet een werknemer actief de telefoon pakken en de leidinggevende bellen om aan te geven dat het te veel is. Een werknemer kan er ook voor kiezen om een extra klus op zich te nemen en dan maar wat extra werk te doen. Op de lange termijn kan dat zorgen voor overbelasting en uitval.
8.5.3 Pauzes
Op kantoor heeft een werknemer een ritme. Hij kletst even bij de koffieautomaat, haalt eens een printje op bij de printer en loopt bij een collega binnen om te sparren over dat ene project. In de lunchpauze wandelt hij met collega’s of luncht hij met hen in de kantine. Wijkt hij af van zijn routine, dan zegt een collega daar misschien wel iets van.
sociale controle
fris en fruitig
Thuis moet een werknemer een nieuw ritme ontwikkelen, zonder dat er sociale controle is. Het gevaar van te weinig pauze nemen ligt daar op de loer. Een beeldschermwerker loopt idealiter elk uur even een paar minuten weg van zijn scherm. Zo heeft hij wat beweging en krijgen zijn ogen wat rust, omdat ze in de verte turen en niet naar een beeldscherm dichtbij. Wil hij niet elk uur even naar de keuken om iets te drinken wandelen, dan zijn kleine huishoudelijke klusjes een uitkomst. Tussendoor een wasje draaien, stof afnemen of het aanrecht schoonmaken zorgen voor afleiding, zodat de werknemer daarna weer fris en fruitig aan de slag kan. Bovendien neemt hij een lunchpauze waarin hij weg van zijn scherm eet en in de perfecte situatie ook nog even een luchtje schept.
Werknemer kan niet altijd bereikbaar zijn
geen pauze nemen
Geen pauze nemen kan samenhangen met een gevoel bereikbaar te moeten zijn. Terwijl werknemers op de werkvloer ook niet altijd op hun plek zijn. Ze vergaderen, hebben soms een nieuwe pen nodig uit het magazijn of lopen even een rondje om in beweging te komen.
Verantwoord
risico ondervangen
Ook thuis is dat volledig verantwoord, maar een werknemer kan het gevoel hebben dat collega’s denken dat hij het er maar van neemt en niet de uren maakt die hij zou moeten maken. Dit risico is door een leidinggevende makkelijk te ondervangen door afspraken te maken over bereikbaarheid.
8.5.4 Vervagen werk-privé
geen heilige graal
Thuiswerken kan een goede manier zijn om tot een betere werk-privébalans te komen, maar het is geen heilige graal. Het kan de balans juist ook verstoren omdat werknemers thuis – in hun privésfeer – aan het werk zijn. Niet iedereen heeft een extra kamer ter beschikking om in te richten als werkkamer en er zijn genoeg werknemers die werken aan de keukentafel of aan een bureautje in de slaapkamer.
mailtje
Het risico daarvan is dat werknemers na werktijd hun werk niet goed los kunnen laten. Als er een extra scherm op de eettafel staat en de werknemer zit ʼs avonds op de bank televisie te kijken, wordt hij door dat scherm misschien wel aan werk herinnerd. Of erger nog: hij besluit om toch nog even dat ene mailtje te versturen voor werk. Als een werknemer werk niet kan loslaten, rust hij niet goed uit en dat is op den duur te merken aan zijn prestaties op de werkvloer.