4.1 Kenmerken van de oriëntatiefase
generatie niX
Voor een beeld van medewerkers in de oriëntatiefase vindt u in het kader hieronder een overzicht van de kenmerken.
Even samenvatten en teruglezen
- Het gaat in de oriëntatiefase vooral om leden van generatie Z, zoals besproken in paragraaf 1.8.
- Het betreft bijna allemaal twintigers, zoals besproken in paragraaf 2.3.
- Deze medewerkers bevinden zich in de exploratiefase van hun professionele loopbaan, zie paragraaf 2.4.
ontdekken
Medewerkers in de oriëntatiefase zijn vaak zeer positief ingesteld. Dat is best logisch: ze komen vaak net van school en hebben alle mogelijkheden nog open liggen. Ook hebben deze medewerkers zowel tijd als geld te besteden, zonder dat er bijvoorbeeld hele grote financiële verplichtingen zijn of kinderen om voor te zorgen. Wel is er alle ruimte en tijd om dingen te ontdekken en keuzes te maken.
Succesvol
online
Medewerkers in deze fase zijn nog heel erg op zoek naar wat ze kunnen in en willen van het leven en hun carrière. Ze moeten ontdekken wat er nodig is om succesvol te zijn in het werk, en hoe ze carrière kunnen maken. Gelukkig willen medewerkers in deze fase zich graag ontwikkelen. De kennis en kunde qua theorie en inhoud die nodig zijn om het werk uit te voeren, weten ze online te vinden. U kunt ze altijd de optie bieden om meer diepgaande kennis te leren via bijvoorbeeld een cursus. Voor deze generatie is het echter belangrijker om vaardigheden en soft skills te leren.
Aanpassen aan veranderingen
krapte
Leidinggeven aan mensen in organisaties is leidinggeven in een open systeem (zie hoofdstuk 3). Is er bijvoorbeeld krapte op de arbeidsmarkt (invloed van buiten), dan is het moeilijker om voldoende gekwalificeerd personeel aan te nemen. Verandert er iets binnen de organisatie (samenhangend systeem), dan zijn er ook direct veranderingen van u als leider vereist. Zo moet u met een krappe bezetting en minder goed opgeleide medewerkers meer aandacht schenken aan de werkdruk en het zelf instrueren van de medewerkers.
Afwijkend
sporter
Gebruik de indeling in leeftijdsfasen of loopbaanfasen vooral als leidraad en eerste schifting. Filter daar wel de medewerkers uit met een echt afwijkende levensfase, zodat u uw leiderschapsstijl op hen kunt aanpassen. Denk ook aan medewerkers die al goed weten wat ze willen en kunnen. Zo is het handig om te weten of iemand semiprofessioneel sporter is of een andere grote passie heeft waaraan hij zijn tijd en energie wil besteden, maar geen geld mee kan verdienen.
Casus jonge medewerker mét verplichtingen
niet te vergelijken
In het tweede jaar van zijn studie bedrijfskunde zijn Walter en zijn partner ouders geworden van een zoon. Hoewel hun zoon zeer gewenst was, waren het pittige tijden waarin ze geen eigen huis hadden dat groot genoeg was voor een jong gezin. Met wat hulp was het toch mogelijk om een huis te kopen, maar ze moesten de hypotheeklasten wel zelf dragen. Walter voldoet verder aan alle kenmerken die in paragraaf 4.1 zijn besproken, maar de fase in zijn leven is niet te vergelijken met iemand van zijn leeftijd zonder kinderen en hypotheek.
Levensfase
levensfase
Waar veel van zijn leeftijds-, loopbaanfase- en generatiegenoten flexibel zijn qua werktijden en makkelijk overuren draaien, moet Walter zijn zoon op tijd naar school brengen en hem weer op tijd ophalen. Waar anderen de keuze hebben om betekenisvol werk te doen, moet Walter in de eerste plaats kiezen voor een baan waarmee hij zijn hypotheek en de kosten voor zijn kind kan betalen. Walter behoort qua levensfase al meer tot de stabilisatiefase dan tot de oriëntatiefase of de daaropvolgende ambitiefase.