3.2 Hay
functiefamilie
buitenlandse
De Hay-methode van systeemhouder Korn Ferry gebruikt een (beperkt) aantal functiefamilies: het gaat om vakgebieden die op verschillende (zwaarte)niveaus kunnen voorkomen in de organisatie. Per functiefamilie ontwikkelt Hay een generieke functiebeschrijving en een matrix met indelingscriteria. Het voordeel van het systeem is dat het internationaal is. Dat kan interessant zijn als je veel met buitenlandse werknemers werkt of als je organisatie vestigingen in het buitenland heeft.
Kennis nodig van systemen en punten
black box
De puntentabellen bij de systemen zijn niet vermeld in dit dossier en vaak zijn ze ook niet publiek bekend. Eén van de redenen hiervoor is dat enthousiaste leken zelf aan de gang gaan met systemen en punten, zonder echt de details te kennen en dat leidt vaak tot lastige gesprekken met leidinggevenden, HR en deskundigen. Omgekeerd leidt dit soms tot een gevoel van een ‘black box’: specialisten gebruiken tabellen en berekeningen die voor werknemers onzichtbaar zijn, maar die wél direct invloed hebben op hun salaris en loopbaan. Dit spanningsveld – tussen transparantie en deskundigheid – maakt duidelijk hoe belangrijk het is dat organisaties zorgvuldig communiceren over de werking van hun systeem.
Punten
zwaarte
Voor het inzicht in de omzetting van kenmerken naar punten zijn de punten van het IFA-systeem als voorbeeld toegevoegd (zie paragraaf 3.5).
3.2.1 Indeling
functie
effect
Om de zwaarte van een functie te bepalen, meet de Hay-methode op drie hoofdkenmerken:
Onder de afbeelding lees je een verdere uitwerking van de hoofdkenmerken.
3.2.2 Kennis en kunde
vakkennis
bekwaamheid
Kennis en kunde bestaat uit drie dimensies:
- Praktische of technische kennis: de mate waarin een werknemer moet beschikken over praktische vaardigheden (zoals het kunnen verkopen van producten of bedienen van machines), vakkennis (zoals kennis over bepaalde regels, normen of procedures), maar ook kennis die door ervaring (en niet door studie) is opgedaan.
- Plannen, organiseren en integreren van (bestuurlijke) kennis: de mate waarin een werknemer mensen en middelen inzet om zijn doelen te realiseren. Hoe omvangrijker en complexer de activiteiten zijn, hoe meer bekwaamheid van een werknemer wordt gevraagd.
- Communicatie- en beïnvloedingsvaardigheden: de mate waarin de functie een beroep doet op het vermogen van de werknemer om mensen (niet alleen individueel, maar ook in groepsverband) te begrijpen, te beïnvloeden en te motiveren.
3.2.3 Probleembehandeling
beperking
Probleembehandeling bestaat uit twee dimensies:
- Vrijheid van denken: het kader waarbinnen het denken van de werknemer mag plaatsvinden. Deze vrijheid kent immers een beperking vanwege organisatie-, afdelings- of functiedoelen, het organisatiebeleid en door procedures, methoden, instructies en voorschriften.
- Complexiteit van de problematiek: de mate waarin oplossingen voor problemen die zich voordoen binnen de functie bekend of beschikbaar zijn of dat de werknemer juist zelf oplossingen moet zien te bedenken en scenario’s moet kunnen schetsen.
3.2.4 Verantwoordelijkheid
zelfstandig
Verantwoordelijkheid bestaat uit drie dimensies:
- Vrijheid van handelen: de mate waarin de werknemer bevoegd is of mogelijkheden heeft om zelfstandig maatregelen te treffen en beslissingen te nemen.
- Aard van de invloed: de mate waarin de werknemer directe en beslissende invloed heeft op de eindresultaten. Denk aan verantwoordelijkheid voor kwaliteit of veiligheid.
- Omvangsgebied: het deel van de organisatie waarop een werknemer met deze functie de meeste invloed heeft.
3.2.5 Hay toepassen
generiek
Het Hay-systeem werkt met referentiefuncties. Op basis daarvan worden generieke functiebeschrijvingen opgesteld die alle functies binnen een bepaald gebied afdekken. Samen vormen deze beschrijvingen de zogeheten indelingsmatrix van je organisatie.
Met de indelingsmatrix kun je functies indelen in functiegroepen: je vergelijkt de functie simpelweg met de typeringen in de matrix die Hay voor je heeft opgesteld.