10.2 Beoordelen

eindresultaten

Het beoordelen van een thuiswerker kan een uitdaging zijn voor een leidinggevende. Hij ziet met name de eindresultaten en heeft minder zicht op de manier waarop dat resultaat wordt bereikt. Tussentijds even langslopen om te vragen hoe het gaat zit er niet in, daarvoor moet de leidinggevende de telefoon pakken. Dat kan ertoe leiden dat de werknemer zich gecontroleerd voelt.

beoordelingsgesprek

In een traditioneel beoordelingsgesprek is meestal veel aandacht voor de competenties van de werknemer.

Bij werknemers die (voornamelijk) vanuit huis werken, kan dit nog steeds, maar de leidinggevende moet zich bij het beoordelen van de competenties voornamelijk baseren op wat de werknemer heeft bereikt. Hoe hij zijn doelen heeft bereikt, is voor de leidinggevende – meer dan bij werknemers op kantoor – ondoorzichtig.

Met name in de coronacrisis geldt voor thuiswerkers dat ze – bijna van de ene op de andere dag – op een compleet andere manier moesten gaan werken. Tijdens het beoordelingsgesprek focussen op competentiemanagement past daar niet meer goed bij. De nadruk leggen op de waarde van de concrete en meetbare bijdragen van werknemers aan de bedrijfsdoelstellingen is praktischer.

ABC-denken

beïnvloeding

Een goed hulpmiddel voor de overgang van traditioneel beoordelen naar beoordelen op bijdragen is om te werken volgens het ABC-denken.

Die theorie gaat ervan uit dat elke bijdrage (B) wordt beïnvloed door zaken die eraan voorafgaan, de zogeheten antecedenten (A). Ook alles wat volgt op de bijdrage heeft nog invloed. Dat zijn de zogeheten consequenties (C).

betrokkenheid

Een leidinggevende werkt volgens het ABC-denken door een werknemer te vragen wat deze nodig heeft om zijn bijdragen te kunnen leveren. Daarnaast waardeert hij de door de werknemer geleverde bijdragen. Zo creëert hij betrokkenheid en actiegerichtheid.

stappen

prioriteiten

vorderingen

teamoverleg

Duidelijkheid is cruciaal. De leidinggevende en de werknemer kunnen de volgende stappen volgen om tot een nieuwe aanpak te komen.

Beschrijf de bijdrage: door na te denken over de bijdrage of het eindresultaat, voorkomen werknemer en leidinggevende dat het uitsluitend over zaken als aan- en afwezigheid en competenties gaat. Ze bepalen samen welke waarde de werknemer levert. Daarnaast is het verstandig dat zij samen prioriteiten stellen en bespreken welke taak de meeste waarde toevoegt en welke de minste. Let op: het is alleen mogelijk om op deze manier te werken met duidelijke afdelingsdoelen.

Beoordeel niet alleen jaarlijks: veel werknemers en leidinggevenden voeren jaarlijks één functionerings- en één beoordelingsgesprek. Het is bij het aansturen van thuiswerkers belangrijk om de vorderingen ook tussendoor te bespreken en samen bij te sturen waar nodig.

Waardering hoeft niet altijd in geld: belonen met een bonus of loonsverhoging is een gebruikelijke manier om werknemers te belonen of te motiveren. Maar een leidinggevende kan waardering ook op andere manieren uiten. Bijvoorbeeld door een compliment te geven of door aandacht te besteden aan een bijdrage van een werknemer in het teamoverleg.