3.5 Organisaties als open systemen

probleem

Het probleem van het beeld van Taylor over leiderschap en de General Management Theory van Fayol is dat er – zeer waarschijnlijk – niet één beste manier van leidinggeven bestaat. Dit komt omdat organisaties open systemen zijn.

Afstemming

raderwerk

afstemming

Organisaties zijn samenhangende systemen, omdat ze te vergelijken zijn met het raderwerk van een klok. Als één van de radertjes in de klok draait, draaien automatisch alle andere radertjes mee. De een harder dan de ander, maar ze veranderen allemaal. In een klok is dat nauwkeurig op elkaar afgestemd. Dat zou in een organisatie idealiter ook zo zijn, maar in de praktijk is dat nooit het geval. In een organisatie draaien de losse onderdelen niet automatisch mee. Dus zelfs als een handeling van een leider in het ene organisatiedeel gewenst is, is deze mogelijk toch niet effectief, omdat het de afstemming met andere onderdelen verstoort.

Contingentiebenadering

invloed

Organisaties zijn ook open systemen. Tot nu toe waren de theorieën over het denken over organisatie en leiderschap alleen intern gericht. Zoals autofabrikant Henry Ford zei: ‘U kunt elke kleur auto krijgen die u wilt, als het maar zwart is’. Dus wat de klant wil of wat er buiten de organisatie gebeurt, doet er in bovenstaande denkbeelden niet toe. In werkelijkheid is dit anders, want de omgeving van de organisatie heeft direct of indirect invloed op de manier waarop een organisatie functioneert en leiding moet krijgen. De benadering die de effecten van buitenaf laat meewegen in de besturing van de organisatie heet de contingentiebenadering.