8.2 Stageovereenkomst of arbeidsovereenkomst?

inhoud

relatie

Afspraken met een stagiair legt de organisatie vast in een stageovereenkomst. De inhoud van een stageovereenkomst is – in tegenstelling tot die van een arbeidsovereenkomst – niet wettelijk geregeld. De drie kenmerken van een arbeidsovereenkomst zijn: arbeid, loon en gezagsverhouding. Als de relatie met een stagiair deze drie kenmerken vertoont, wordt de stageovereenkomst als arbeidsovereenkomst gekwalificeerd en riskeert de werkgever niet alleen een boete van de Nederlandse Arbeidsinspectie, maar kan de stagiair mogelijk ook met succes een arbeidsovereenkomst claimen.

8.2.1 Verbreden van kennis en ervaring

zwaartepunt

Omdat een stagiair vaak een vergoeding ontvangt (mogelijk loon) en onder toezicht werkt (gezag), is de doorslaggevende vraag of de taken van de stagiair kunnen worden aangemerkt als ‘arbeid’. Het zwaartepunt van de stage moet liggen op het verbreden van de kennis en ervaring van de stagiair. Als de stagiair in het kader van een opleiding praktijkervaring opdoet en geen – of door het leerproces slechts in toenemende mate – productieve arbeid verricht, zal er niet snel sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.

Werkervaringsplek

feiten

Als de stagiair de stage volgt ná afronding van de opleiding (een zogenoemde werkervaringsplek), zal uit andere feiten en omstandigheden moeten blijken dat er sprake is van een stageovereenkomst.

8.2.2 Kenmerken die een rol spelen

ontwikkeling

ziekte

Als de stagiair een begeleider heeft die periodiek het verloop van de stage bespreekt, duidt dat er ook op dat het doel van de stage voornamelijk gericht is op ontwikkeling. Overige kenmerken die een rol kunnen spelen, zijn de (in de stageovereenkomst) afgesproken wederzijdse rechten en plichten. Als een organisatie bijvoorbeeld aan de stagiair hetzelfde aantal (doorbetaalde) vakantiedagen toekent als aan de andere werknemers, kan dat een aanwijzing zijn dat er een arbeidsovereenkomst bestaat. Hetzelfde geldt voor de loondoorbetaling bij ziekte; een stagiair heeft geen wettelijke aanspraak op salaris bij arbeidsongeschiktheid.

Praktijk

opleidingsplan

onbetaald

Hoewel de daadwerkelijke uitvoering in de praktijk dus bepaalt of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, doet de organisatie er goed aan om:

• vast te leggen in het kader van welke opleiding de stage wordt gevolgd;
• het leeraspect centraal te stellen door een opleidingsplan te maken;
• een begeleider van de stagiair aan te stellen;
• met de stagiair een stagevergoeding af te spreken die veel lager ligt dan de lonen (een afspraak kan alleen als de stagevergoeding niet bij cao is geregeld);
• overeen te komen dat de stagiair een aantal onbetaalde vakantiedagen krijgt en dat de stagevergoeding wordt stopgezet bij ziekte (dit kan ook bij cao geregeld zijn);
• de stagiair niet (zelfstandig) te laten werken als plaatsvervanger van een collega.

Gevolgen

loonvordering

belasting

Als blijkt dat de stageovereenkomst toch een arbeidsovereenkomst is, heeft dat mogelijk grote financiële gevolgen voor een organisatie. In dat geval heeft de stagiair namelijk recht op ten minste het minimumloon of het salaris op basis van de cao. Een loonvordering kan dan flink oplopen, zeker als de stagiair daarbij ook aanspraak maakt op de wettelijke verhoging en rente. Bij een arbeidsovereenkomst zijn ook de volgende wettelijke regelingen van toepassing voor de stagiair:

• het ontslagrecht;
• het recht op een transitievergoeding;
• het verplicht afdragen van belasting en sociale premies door de werkgever;
• de ketenregeling;
• het recht op betaalde vakantiedagen, loondoorbetaling bij ziekte en overige werknemersrechten.