9.2 Snelleescursussen
twee pijlers
oogbeweging
Cursussen die je leren om sneller te kunnen lezen, richten zich op twee pijlers: training van de oogbeweging en verbetering van het tekstbegrip in combinatie met tempolezen. De oogbeweging wordt bijvoorbeeld geholpen door met de vinger de tekst te volgen. Dit dwingt het oog hetzelfde te doen.
Slingerend
door een kolom
Wat dus op de lagere school pertinent verboden was, blijkt in dit soort cursussen het leestempo flink te kunnen verhogen. Gevorderden kunnen het tempo nóg verder omhoog schroeven door twee zinnen tegelijk te lezen en door ‘slingerend’ door een kolom te gaan. Méér in één oogopslag kunnen zien, dát is de truc.
9.2.1 Tekstbegrip
Beter tekstbegrip begint met lef en vertrouwen. Niet alle woorden in een tekst zijn even belangrijk; het gros dient enkel voor het verbinden van de sleutelwoorden in een zin. Je hoeft daar dus weinig (het liefst zelfs geen) aandacht aan te geven, maar waarschijnlijk doe je dat wel. Streep je in een tekst al deze woorden weg, dan houd je de helft over, maar begrijp je nog steeds precies waarover het gaat.
Niet op de eerste pagina
niet op de eerste pagina
Ook is niet elk tekstgedeelte even belangrijk. Zo bevat het begin van elk krantenartikel meer informatie dan de rest van de tekst. Tot slot is het belangrijk om, als het mogelijk is, niet op de eerste pagina te beginnen met lezen.
samenvattingen
de grote lijn
scannen
Zorg dat je eerst alles leest met een samenvattend karakter (een samenvatting, maar ook de conclusies of het voorwoord). Zo lees je van ‘klein naar groot’ en dat is de beste manier om iets goed te begrijpen.
Nog enkele tips om sneller te lezen
- Lees in een stille omgeving. Met weinig of geen achtergrondgeluid kun je je beter concentreren. Zachte muziek is prima, zang leidt juist af.
- Neem een goede houding aan. Houd je hoofd recht, ga rechtop zitten en zorg dat je schouders ontspannen zijn.
- Begin met de samenvattingen. Zoek eerst naar samenvattingen van de inhoud, bijvoorbeeld de achterflap van een boek of de inhoudsopgave. Zo kun je de tekst in een kader plaatsen.
- Onderstreep tekstdelen. Met een markeerstift dwing je je hersenen tot extra aandacht en het ontdekken van de grote lijn in de tekst.
- Lees eerste zinnen. De eerste zinnen van een tekst – ook de eerste zinnen van elke alinea – bevatten verhoudingsgewijs veel informatie. De rest lezen hoeft soms zelfs niet.
- Denk vooraf al na over de tekst. Wat zou erin kunnen staan? Waar draait het om? Is het een financiële kwestie, dan kun je de tekst ‘scannen’ op cijfers en getallen.
9.2.2 Geheugenmethodieken
rationeel
Je gebruikt, net als vrijwel ieder ander, slechts een klein gedeelte van de totale capaciteit van je brein. Er zijn technieken waarmee je dit kunt verbeteren. Lezen doe je in principe met je linkerhersenhelft. Je ziet het namelijk als een rationeel iets.
Ook rechts
Door ook de rechterhelft (creativiteit, kleur, ruimtelijkheid, diepte en ‘verklanking’ van woorden) bij het lezen te betrekken, ga je veel efficiënter lezen. Je leert zo visueel te lezen en de gelezen informatie direct in je langetermijngeheugen op te slaan.
9.2.3 De werking van snellezen
180 graden
denkbeeldig punt
Door het toepassen van zogenoemde ‘meta-geleidingstechniek’ realiseer je een blikveld van 180 graden. Daarmee kijk je naar een hele pagina tekst – maar vooral naar de witregels erin – en naar een denkbeeldig punt áchter de pagina. Zo trek je de tekst naar je toe. Op een hoge en gelijkmatige snelheid, met behulp van een ‘pointer’ of ‘aanwijzer’, ga je lezen. Zonder te stoppen, want de pointer dwingt je door te gaan. Zo lees je blokken tekst en hele zinnen, en niet slechts losstaande woorden (waarbij je ook nog af en toe stilstaat of terugspringt). Dit maakt het voor je brein gemakkelijker om de context van de tekst te begrijpen.
Beide hersenhelften
rechtstreeks
Dit begrip kun je nog sterker verbeteren door ná een blok in je eigen woorden samen te vatten wat je hebt gelezen. Je visualiseert en associeert alles bij elkaar. Doordat je hierbij beide hersenhelften gebruikt, gaat de informatie rechtstreeks naar je langetermijngeheugen. Dat heeft het enorme voordeel dat je die informatie – veel gemakkelijker dan je gewend bent – kunt terugroepen. Er bestaan verschillende meta-geleidingstechnieken, afhankelijk van de soort tekst die je wilt snellezen.
De keuze voor een specifieke meta-geleidingstechniek kan ook puur worden bepaald door de ‘vorm’ van een tekst. Zo is tekst op een A4’tje lastiger te lezen dan tekst in een krantenkolom, die kortere regels heeft.
9.2.4 Fysieke aspecten
meest alerte niveau
conditie
Wie wil snellezen, moet ook zijn ademhaling in de gaten houden. Leer om ‘laag’ te ademen, op ‘alfaniveau’. Dat is het meest alerte niveau van je hersenen. Verder is het belangrijk dat je jouw bioritme respecteert en gaat snellezen op de piek van je dagritme. Behoort het lezen van stukken niet tot je belangrijkste dagtaken, dan kies je hiervoor simpelweg een ander tijdstip. Dat het dan misschien minder vlot gaat, moet je dan maar op de koop toe nemen. Tot slot is ook een goede lichamelijke conditie vereist om van de gemakken van snellezen te kunnen profiteren.