2.3 Arbeidsomstandighedenwet
kaderwet
De Arbeidsomstandighedenwet (kortweg: Arbowet) is een wet die regels bevat voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers op de werkvloer te bevorderen. Dat moet ongevallen en ziekte door werk beperken of zelfs voorkomen. De Arbowet is een kaderwet. Dat betekent dat hierin geen concrete regels staan, maar algemene bepalingen en richtlijnen over het arbeidsomstandighedenbeleid (arbobeleid) in organisaties. Hoe werkgevers en werknemers de doelen bereiken, kunnen ze per sector regelen. Vaak gebeurt dat via een arbocatalogus, waarin vakbonden en werkgeversorganisaties aangeven op welke manier ze omgaan met risico’s in de branche.
Instemmingsrecht bij het verzuimbeleid
arbodienst
De OR heeft instemmingsrecht (artikel 27, lid 1d WOR) als de organisatie regelingen gaat wijzigen die betrekking hebben op de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuimbeleid of het re-integratiebeleid. De OR speelt dus ook een rol als de bestuurder een nieuw contract wil afsluiten met een arbodienst. De OR mag dan namelijk meebeslissen over de keuze van een andere dienstverlener. Ook als de bestuurder het contract met de huidige arbodienst wil verlengen, geldt het instemmingsrecht.
Kritisch
De OR heeft niet alleen iets te zeggen over de keuze van de arbodienst, maar ook over de inhoud van het contract met de uitverkoren partij. Welke diensten vallen er bijvoorbeeld onder de overeenkomst en voor welk bedrag worden deze diensten aangeboden? De OR moet de inhoud van het contract met de arbodienst kritisch bekijken en controleren of alle verplichte onderdelen zijn opgenomen in het contract. Om efficiënter te werken, is het handig als de OR een VGWM-commissie (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu) of een werkgroep arbozaken instelt. Voor het instellen van een vaste OR-commissie is overleg met de bestuurder noodzakelijk.
Verantwoordelijkheid
RI&E
contract
Uiteindelijk is de werkgever verantwoordelijk voor een veilig en gezond arbobeleid. Toch heeft hij bij het opstellen en uitvoeren van dat beleid de plicht om te overleggen met de werknemers. Ieder heeft daarin zijn eigen taak:
- De werkgever: brengt de risico’s in kaart, doet voorstellen en evalueert het gevoerde beleid. Hij neemt de risico’s op in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en de maatregelen tegen die risico’s in het bijbehorende plan van aanpak. Ook moet de werkgever zorgen voor goede voorlichting over de arbeidsrisico’s en maatregelen.
- De werknemers: zij volgen de veiligheidsinstructies op en maken gebruik van de beschermingsmiddelen die hun ter beschikking worden gesteld.
- De OR of PVT: heeft instemmingsrecht op alle wijzigingen van het arbobeleid. De OR heeft ook recht op instemming op de keuze van de arbodienst(verlening), het contract met de arbodienstverlener en het takenpakket, de positie en de persoon van de preventiemedewerker.
Neem de RI&E van de onderneming eens goed door en zorg dat je de hoofdlijnen ervan kent. Kijk daarbij ook naar het (arbo)plan van aanpak. Is alles concreet en haalbaar?