1.4 Veel te moeilijk?
drempel
Er bestaan veel misverstanden over het initiatiefrecht. Dat is jammer, want daardoor ervaren veel ondernemingsraden een veel te hoge drempel om dit recht te gebruiken. En blijven er kansen liggen om een meer proactieve rol te vervullen als OR.
1.4.1 Niet aan de OR om met eigen voorstel te komen
proces
Vaak krijgen het instemmingsrecht en het adviesrecht alle aandacht van de OR. Artikel 25 (adviesrecht) en artikel 27 (instemmingrecht) WOR zijn vaak bekend bij de OR. Het bijbehorende proces is dat de OR dan een (formeel) stuk ontvangt van de bestuurder en daarop reageert. Onbekend maakt onbemind lijkt dan te gelden voor het initiatiefrecht en de mogelijkheden daarvan. Misschien omdat het ook minder prominent in de WOR is benoemd, op de ‘tweede rang’ onder artikel 23 WOR (overleg met de ondernemer).
Het initiatiefrecht geeft alle ruimte aan de OR om zelf een onderwerp op de agenda te plaatsen en ook om zelf met een uitgewerkt voorstel te komen.
1.4.2 Het voorstel moet gaan over een ‘WOR-onderwerp’
beperking
Een initiatiefvoorstel mag gaan over een grote diversiteit aan onderwerpen, zowel over arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, financieel economische informatie als over het sociaal beleid. De WOR geeft hierover geen beperkingen. Veel ondernemingsraden lijken dit niet te weten.
1.4.3 Het voorstel moet gaan over lopende projecten
nieuw
Bij een initiatiefvoorstel kan het zowel gaan om een lopend project als om een onderwerp dat volledig uit de koker van de OR komt. Bij de invoering van een nieuw ICT-systeem kan de OR bijvoorbeeld voorstellen om een training voor werknemers te organiseren, zodat zij met het nieuwe systeem leren werken. Maar de OR kan bijvoorbeeld ook, zonder dat er een organisatieplan is, een initiatiefvoorstel schrijven over het verminderen van bedrijfsafval.
1.4.4 Schrijven van een initiatiefvoorstel is erg complex
tijd
Een initiatiefvoorstel, waaraan moet dat allemaal voldoen? Is daar wel tijd voor? Moet je dan een (dure) adviseur inschakelen om te helpen? Er kunnen veel vragen ontstaan hierover in de OR. Veel ondernemingsraden denken dat het opstellen van een initiatiefvoorstel erg complex is. Terwijl de WOR alleen als voorwaarde stelt dat het initiatief schriftelijk wordt ingediend en een toelichting bevat.
Het is belangrijk dat de OR het voorstel met argumenten onderbouwt. Wat is het belang voor de bestuurder? Is er draagvlak in de organisatie voor het voorstel?
1.4.5 De bestuurder kan voorstel makkelijk neerleggen
afwijzing
Als de bestuurder niet akkoord gaat met het initiatiefvoorstel, heeft de OR geen mogelijkheid om hiertegen in beroep te gaan. Dat zijn de procedurele afspraken in de WOR. Maar de bestuurder is wél verplicht om de afwijzing duidelijk te beargumenteren. Dat geeft de OR vervolgens de gelegenheid om de achterban hierover te informeren. Bijvoorbeeld met deze communicatie in de nieuwsbrief van de OR: ‘Dit was het voorstel van de OR, dat helaas geen doorgang zal hebben, vanwege deze redenen van de bestuurder’. Gaat de bestuurder niet serieus op het voorstel van de OR in, dan heeft de OR de mogelijkheid een procedure te starten bij de kantonrechter.